Zaidi ya vifo milioni 3 kila mwaka hutokana na matumizi ya pombe na madawa ya kulevya, wengi miongoni mwao ni wanaume.

Ripoti mpya kutoka kwa Shirika la Afya Duniani (WHO) inaonyesha kwamba vifo milioni 2.6 kila mwaka vilitokana na unywaji pombe, ambayo ni asilimia 4.7 ya vifo vyote, na vifo milioni 0.6 kutokana na matumizi ya dawa za kulevya.Vifo milioni 2 kwa watumiaji wa pombe na milioni 0.4 ya vifo vinavyotokana na madawa ya kulevya vilikuwa miongoni mwa wanaume.

Ripoti ya hali ya Ulimwenguni kutoka WHO kuhusu pombe na afya, Na matibabu ya matatizo ya matumizi ya dawa za kulevyia hutoa Taarifa pana kulingana na data za mwaka 2019 kuhusu athari za afya ya umma kwenye matumizi ya pombe na dawa za kulevya na hali ya unywaji pombe na matibabu ya matatizo ya matumizi ya dawa za kulevyia duniani kote.

Ripoti hiyo inaonyesha takriban watu milioni 400 waliishi na matatizo yanayotokana na matumizi ya pombe duniani. Kati yao,watu milioni 209 waliishi na utegemezi wa pombe.

“Matumizi ya dawa za kulevyia hudhuru sana afya ya mtu binafsi, huongeza hatari ya magonjwa sugu, hali ya afya ya akili, na kwa kusikitisha Zaidi husababisha mamilioni ya vifo vinavyoweza kuzuilika kila mwaka,

Huweka mzigo mzito kwa familia na jamii, na kuongeza uwezekano wa ajali, majeraha na vurugu, Alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO. “Ili kujenga jamii yenye afya na usawa zaidi, ni lazima tujitolee kwa haraka kuchukua hatua za kijasiri ambazo zitapunguza matokeo mabaya ya kiafya na kijamii ya unywaji pombe na kufanya matibabu ya matatizo yanayotokana na matumizi ya dawa za kulevyia kupatikana na yawe ambayo mtu anaweza kumudu.”

Ripoti hiyo inaangazia hitaji la dharura la kuharakisha Kwa hatua ulimwenguni kote kufikia Lengo la Maendeleo Endelevu (SDG) lengo la 3.5 ifikapo 2030 kwa kupunguza matumizi ya pombe na dawa za kulevya na kuboresha upatikanaji wa matibabu bora kwa matatizo ya matumizi ya dawa.

Matokeo ya kiafya ya unywaji pombe
Ripoti hiyo inaangazia kwamba licha ya kupungua kwa viwango vya vifo vinavyotokana na pombe tangu 2010, idadi ya jumla ya vifo kutokana na unywaji pombe bado ni juu,hali isiyokubalika na inafikia milioni 2.6 mnamo 2019, na idadi kubwa zaidi ni katika Kanda ya Ulaya na kanda ya Afrika.

Viwango vya vifo vinavyotokana na unywaji pombe kwa lita moja ya pombe inayotumiwa ni vya juu zaidi katika nchi zenye mapato ya chini,na chini kabisa katika nchi zenye mapato ya juu.

Kati ya vifo vyote vilivyotokana na pombe mwaka wa 2019, inakadiriwa vifo milioni 1.6 vilitokana na magonjwa yasiyoambukiza, vikiwemo vifo 474,000 kutokana na magonjwa ya moyo na mishipa na 401,000 kutokana na saratani.

Baadhi ya vifo 724,000 vilitokana na majeraha, kama vile ajali za barabarani, kujidhuru na ghasia kati ya watu. Vifo vingine 284,000 vilihusishwa na magonjwa ya kuambukiza. Kwa mfano, unywaji wa pombe umeonyeshwa kuongeza hatari ya maambukizi ya VVU kutokana na kuongezeka kwa hatari ya kujamiiana bila kinga na kwa kuongeza hatari ya kuambukizwa TB na vifo vinavyotokana na Kinga ya Mwili kuwa dhaifu Sana.

Sehemu kubwa zaidi (13%) ya vifo vilivyotokana na pombe mnamo 2019 vilikuwa kati ya vijana wenye umri wa miaka 20-39.

Hii ni Nchi ya 51 kutambuliwa na WHO kwa kutokomeza ugonjwa huu wa kitropiki uliosahaulika,

Shirika la Afya Duniani (WHO) linaipongeza Chad kwa kuondoa aina ya gambinse ya trypanosomiasis kwa binadamu, pia inajulikana kama ugonjwa wa kulala yaani sleeping sickness,

#SOMA Zaidi hapa Kuhusu Ugonjwa huu wa sleeping sickness,

kama shida ya afya ya umma,Inakuwa ugonjwa wa kwanza wa kitropiki uliopuuzwa kuondolewa nchini CHAD.

Chad ni nchi ya kwanza kutambuliwa kwa kutokomeza ugonjwa wa kitropiki uliosahaulika mnamo 2024, na kuwa nchi ya 51 kufikia lengo kama hilo ulimwenguni,

“Naipongeza serikali na watu wa Chad kwa mafanikio haya. Inafurahisha kuona Chad ikijiunga na kundi linalokua la nchi ambazo zimeondoa angalau NTD moja. Lengo la nchi 100 liko karibu na linaweza kufikiwa” alisema Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO.

Ugonjwa Huu wa kulala yaani sleeping sickness, unaweza kusababisha dalili kama za mafua mwanzoni lakini hatimaye kusababisha mabadiliko ya tabia, kuchanganyikiwa, usumbufu wa mzunguko wa kulala au hata kukosa fahamu, mara nyingi husababisha kifo.

Upatikanaji ulioboreshwa wa utambuzi na matibabu ya mapema, pamoja na ufuatiliaji na mwitikio umethibitisha kuwa nchi zinaweza kudhibiti na hatimaye kuondoa maambukizi haya.

Kufikia sasa, nchi saba zimeidhinishwa na WHO kwa kuondoa aina ya gambinse ya trypanosomiasis kwa binadamu, nchi hizo ni: Togo (2020), Benin (2021), Côte d’Ivoire (2021), Uganda (2022), Equatorial Guinea (2022), Ghana. (2023), na Chad (2024). Aina ya ugonjwa wa rhodesiense imeondolewa kama tatizo la afya ya umma katika nchi moja, Rwanda, kama ilivyothibitishwa na WHO mnamo 2022.

“Kuondolewa kwa aina ya gambinse ya trypanosomiasis kwa binadamu nchini Chad kunaonyesha dhamira yetu ya kuboresha afya ya watu wetu. Mafanikio haya yanatokana na juhudi za kujitolea za miaka mingi za wahudumu wetu wa afya, jamii na washirika. Tutaendelea na kasi hii ya kukabiliana na mambo mengine.” magonjwa ya kitropiki yaliyosahaulika na kuhakikisha maisha bora ya baadaye kwa wananchi wote wa Chad” alisema Mhe. Dk Abdel Modjid Abderahim Mahamat, Waziri wa Afya, Chad.

Kufikia Juni 2024, katika kanda ya Afrika ya WHO, nchi 20 zimeondoa angalau ugonjwa mmoja wa kitropiki uliosahaulika, huku Togo ikiwa imeondoa magonjwa 4 na Benin na Ghana zimeondoa magonjwa 3 kila moja.

Hii ni notisi ya kwanza rasmi iliyotolewa na WHO baada ya kuthibitisha baadhi ya ripoti hizo.

Katika taarifa yake kwa vyombo vya habari WHO imeeleza kuwa tahadhari hiyo ni kwa ajili ya makundi matatu ya bidhaa ya Semiglutide hususan kwa chapa ya Ozempic ambayo wameeleza imegundulika huko nchini Brazili mwezi Oktoba 2023, Uingereza na Ireland Kaskazini mwezi Oktoba 2023, na Marekani mwezi Desemba 2023.

Mfumo wa Ufuatiliaji na Uangalizi wa WHO (GSMS) umekuwa ukiangalia ongezeko la ripoti kuhusu bidhaa zisizo halisi (feki) za semaglutide katika maeneo yote ya kijiografia tangu mwaka 2022.

Mkurugenzi Mkuu Msaidizi wa WHO wa Upatikanaji wa Dawa na Bidhaa za Afya Dkt. Yukiko Nakatani

Amewashauri wataalamu wa afya na mamlaka za udhibiti na umma kufahamu kuhusu makundi haya ya dawa zisizo halisi, “Tunatoa wito kwa wadau kuacha matumizi yoyote ya dawa zinazotiliwa shaka na kutoa taarifa kwa mamlaka husika”.

Uhaba wa dawa wachangia bidhaa bandia

Dawa hizi za Semaglutides, pamoja na bidhaa maalum za chapa ambayo si halisi zinatolewa kwa wagonjwa wa kisukari cha aina ya 2 ili kupunguza viwango vyao vya sukari kwenye damu. Semaglutides pia hupunguza hatari ya magonjwa ya moyo na mishipa.

Bidhaa nyingi za semaglutide zinapaswa kudungwa chini ya ngozi kila wiki lakini pia zinapatikana kama vidonge vya kumeza kila siku.

Katika nchi nyingine dawa hizi zimeonesha kupunguza hamu ya kula pamoja na kupunguza viwango vya sukari ya damu, na kwa hivyo zinazidi kuagizwa kwa ajili ya matumizi ya kusaidia kupunguza uzito wa mwili kwa watu.

WHO imekuwa ikifuatilia kwa ukaribu ongezeko la mahitaji ya dawa hizi pamoja na ripoti kuhusu bidhaa bandia. Bidhaa hizi zisizo halisi zinaweza kuwa na madhara kwa afya ya watu; dawa bandia zinaweza kusababisha matatizo makubwa ya kiafya.

Katika hali nyingine, kiungo tendaji ambacho hakijatangazwa kinaweza kuwa kwenye kifaa cha sindano, kama insulini, na kusababisha anuwai isiyotabirika ya hatari za kiafya au shida.

Semaglutides si sehemu ya matibabu yanayopendekezwa na WHO kwa ajili ya udhibiti wa kisukari kutokana na gharama yake kuwa ya juu kwa sasa. Kizuizi cha gharama kinafanya bidhaa hizi kutofaa kama mbinu ya afya ya umma.

Pia, kuna matibabu ya bei nafuu zaidi yanayopatikana kwa ugonjwa wa kisukari, na yana matokeo sawa na yale ya semaglutides kwenye sukari ya damu na hatari ya moyo na mishipa.

Wito kwa watu wote

Ili kujilinda dhidi ya dawa zisizo halisi na madhara yake, wagonjwa wanaotumia bidhaa hizi wanaweza kuchukua hatua kama vile kununua dawa kutoka kwa madaktari walio na leseni na kuepuka kununua dawa kutoka kwa vyanzo visivyojulikana au ambavyo havijathibitishwa.

Watu wanapaswa kuangalia vifungashio na tarehe za mwisho wa matumizi ya dawa wanapozinunua, na watumie bidhaa kama ilivyoelekezwa.

Watumiaji wa semaglutides ya sindano, wanapaswa kuhakikisha kuwa wamehifadhiwa kwenye jokofu.

Iwapo utagundua dawa uliyonunua ni bandia unaweza kuwajulisha WHO kupitia barua pepe rapidalert@who.int.

Faida ambazo huzijui Ukifanya mazoezi kila Siku

Chini ya mwamvuli wa Wizara ya Afya, mtu ni Afya, mambo lukuki yalizungumzwa na wataalam wa afya. Mwanaspoti Dokta inaungana na wataalamu hao kwa kutoa ufahamu wa umuhimu wa mazoezi.

Mazoezi ni njia rahisi na inayopendwa katika kukabiliana na magonjwa yanayojulikana kama Non-Communicable diseases (NCDs) au life style diseases.

Kwa mujibu wa chapisho la takwimu la Shirika la Afya duniani-WHO 2024, inakadiriwa magonjwa hayo yalisababisha asilimia 71% ya vifo vyote duniani kwa mwaka, sawa na watu milioni 41.

Kufanya mazoezi mara kwa mara ni moja ya hatua muhimu katika kupata afya bora ya mwili, kwani ni moja ya nyenzo rahisi zenye kuboresha afya zetu pasipo kutumia gharama nyingi.

Kijumla mazoezi yana faida kubwa sana katika afya ya mwili na akili. Ndiyo maaana wahenga wanasema “Afya ni mtaji”.

Kadiri unavyofanya mazoezi mara kwa mara kwa kipindi kirefu na ndivyo pia unavyozidi kuimarisha afya ya mwili hatimaye kuepukana na hatari ya kupata magonjwa ya moyo na mishipa ya damu.

Ukiacha kundi kubwa la wanamichezo ikiwamo wachezaji wa soka ambao kila mara katika kona hii nawazungumzia upande wa majeraha ya michezo, ufahamu wa leo unahusu watu wote.

Mtakumbuka pia wapo wanamichezo ambao tayari wamestaafu na sasa wanakumbana na magonjwa yasiyoambukiza ikiwamo magonjwa ya moyo, kisukari na kiharusi.

Umuhimu wa mazoezi unawahusu wao pia kwani ukishaachana na michezo ya kulipwa basi mwili unaweza kupata uzito uliokithiri au unene, hivyo kuwa katika hatari ya kupata magonjwa hayo.

Faida za kiafya

Hapo nitalenga zaidi faida za mazoezi dhidi ya magonjwa ya kuambukiza ambayo ndiyo yamekuwa kinara katika kuchangia ulemavu na vifo vingi vya mapema duniani.

Faida kubwa ya jumla ya mazoezi ambayo ina matokeo makubwa ya katika maisha ya mwanadamu ni kupunguza hatari ya kupata magonjwa ya moyo na mishipa ya damu.

Kwa mujibu wa shirika la Afya duniani WHO, magonjwa hayo ndio yanaongoza duniani kwa kusababisha vifo vingi vya mapema.

Ufanyaji wa mazoezi unasaidia kuporeka na kudumisha afya ya mfumo wa moyo na mishipa ya damu na upumuaji ambayo ndio mihimili kwa afya ya mwili.

Mazoezi huboresha afya ya Moyo, misuli, kudhibiti uzito wa mwili, kuisaidia mishipa ya damu isiharibiwe na mafuta mabaya, kudhibiti kiwango cha sukari katika damu kinachoweza kukusababishia shambulizi la moyo na kiharusi.

Inaeleweka wapo ambao kutokana na umri si mazoezi yote wanaweza kuyafanya. Ingawa mwili ukipata mazoezi mchanganyiko inaongeza faida zaidi katika utimamu wa mwili.

Wanasayansi wa mazoezi ya mwili wanapendekeza mchanganyiko wa mazoezi ya aina tatu ambayo watafiti wa mazoezi na afya wamebaini kuwa na mchango mkubwa kwa afya bora ya moyo.

Inahitajika kufanya asilimia 60% ya mazoezi mepesi, asilimia 20% mazoezi ya viungo na asilimi 20% mazoezi ya kuimarisha misuli.

Niwatoe hofu tu kuwa hata mazoezi pekee ya kukimbia yanajitosheleza kuweza kukusaidia kuwa na mwili imara wenye afya njema.

Kutokana na mazoezi husaidia kudhibiti uzito wa mwili usiangukie katika unene ambao ndio kihatarishi kikubwa cha kujitokeza magonjwa mbalimbali ya kuambukiza ikiwamo magonjwa ya moyo.

Mazoezi yanawezesha mwili kutumia nishati ya ziada iliyohifadhiwa na mwilini. Nishati hiyo inaendelea kukaa bila kutumika ndipo mwili huyabadili na kuwa mafuta ambayo ndio chanzo cha unene.

Faida kubwa ambayo inapatikana na kuwezesha mwili kutumia sukari ya mwili. Hili lina faida kubwa kwa wale ambao tayari wako katika hatari ya kupata au ambao tayari wamepata magonjwa yasiyoambukiza.

Mfano zoezi la kutembea ni moja ya zoezi linalosaidia sana kushusha kiwango cha sukari kwa wale ambao tayari wana tatizo la kisukari. Sukari inaweza kudhibitiwa kwa mazoezi na vyakula tu.

Ugonjwa wa kisukari cha aina ya pili ni moja ya matatizo ya kiafya ambayo kama ufanyaji wa mazoezi utazingatiwa linaweza kusaidia jamii kujikinga nalo.

Kutokana na mazoezi kuwa ni burudani, husaidia sana kuboresha afya ya akili. Vile vile husaidia kuboresha ufanisi wa tendo la ndoa kwa kuwezesha kuwa na misuli imara.

Aina gani za mazoezi

Mazoezi ya mwili yameainishwa katika makundi mawili makuu mawili, mazoezi mepesi yajulikanayo kama Aerobics Exercises ambayo yakifanyika mwili huendelea kupeleka oksijeni katika misuli.

Aina hii hujulikana pia kama Cardio Exercises na yanapofanyika moyo huendelea kusukuma damu yenye hewa ya oksijeni katika misuli inayofanya kazi.

Aina ya pili ni mazoezi magumu yanayojulikana kama Anaerobics ambayo hayahitaji oksijeni ili misuli kufanya kazi na pale yanapofanyika uvutaji hewa husitishwa.

Tafiti za kitabibu zinaonyesha mazoezi yote yana matokeo chanya kiafya lakini yale mazoezi mepesi ya kawaida ni rahisi zaidi kufanyika na kundi kubwa ka jamii ikiwamo kutembea na kukimbia kasi ya wastani.

Mazoezi mengine ni pamoja na kuogelea, kuruka kamba, kucheza muziki, kuendesha baiskeli na mazoezi ya vituo vya michezo.

Ili mazoezi yaweze kuwa na tija hatimaye kuleta matokeo chanya itahitajika kufanyika kwa muda wa dakika 30 kwa siku katika siku tano za wiki.

Au kwa wale ambao ni watu wazima wanaweza kujikita katika zoezi la kutembea angalau kilomita 2 kwa siku katika siku tano za wiki.

Kwa wale ambao wanakuwa na kazi nyingi, wanaweza kujiwekea malengo kuhakikisha anatembea hatua 10,000 kwa siku katika siku 5 za wiki. Inahitajika kutumia simu janja kuweza kuhesabu hatua hizo.

Via: Mwanaspoti

Inakadiriwa kuwa wasichana milioni 4.3 walikuwa hatarini kukabiliwa na ukeketaji mwaka 2023.

Utafiti huo uliohusisha taarifa zilisowasilishwa na nchi pamoja na asasi za kiraia umebainisha kuwa ingawa mataifa mengi yameongeza juhudi za kutokomeza ukeketaji lakini tabia hiyo inaendelea duniani kote kwa siri kwa kuwavusha mipaka wasichana kwenda kueafanyia ukeketaji kimataifa.

Kamishna Mkuu wa Haki za Binadamu wa Umoja wa Mataifa Volker Türk akizungumzia ripoti hiyo amesema “ Ukeketaji ni sehemu ya mwendelezo wa ukatili wa kijinsia na hauna nafasi katika ulimwengu unaoheshimu haki za binadamu.

Ripoti hiyo imezitaka nchi kuhakikisha wanaweka njia za kuzuia vitendo hivyo na kutengeneza mazingira ya kuwasaidia wahanga wa vitendo vya ukeketaji kwa kushirikiana na asasi za kiraia, mashirika yasiyo ya kiserikali, jamii, bila kusahau viongozi wa dini na viongozi wengine ndani ya jamii.

Shirika la afya ulimwenguni (WHO) linataja zaidi ya wanawake 600,000 kutoka Muungano wa Ulaya wanadhaniwa kuishi na matokeo ya ukeketaji huku shirika hilo likieleza kuwa taratibu zote zinazohusisha kuondoa sehemu au viungo vya jinsia ya kike, au kusababisha madhara mengine kwenye viungo vya jinsia ya kike kwa sababu zisizo za kitiba ni uvunjifu wa haki za binadamu.

“kitendo hiki hakina faida kiafya kwa wasichana na wanawake na husababisha kutokwa damu kwa wingi, matatizo ya mkojo na maambukizi, pamoja na matatizo wakati wa kujifungua na hatari zaidi ya vifo vya watoto wachanga,” WHO.

#PICHA:Mama na bintiye wanapokea huduma katika Hospitali ya Kamal Adwan kaskazini mwa Gaza mnamo Aprili 2024.

Huku mashambulizi ya mabomu yanayofanywa na jeshi la Israel yakiendelea usiku kucha katika Ukanda wa Gaza, pamoja na uvamizi wa ardhini na mapigano makali, mkuu wa Shirika la Umoja La Afya duniani WHO Dkt. Tedros Adhanom Ghebreyesus ametoa tahadhari hii leo kwa wafanyakazi na wagonjwa katika hospitali iliyozingirwa ya Al-Awda iliyoko kaskazini mwa Gaza.

Kupitia ukurasa wake wa mtandao wa X Dkt.Tedros amesema kuwa “Wahudumu wa afya ndani ya hospitali waliripoti shambulio mnamo tarehe 20 Mei, na washambuliaji wakilenga jengo na roketi ya risasi ikigonga ghorofa ya tano,”

Takriban wafanyakazi 148 na wagonjwa 22 na watu wanao wauguza wenzao wamesalia “wamekwama ndani” ya hospitali hiyo tangu Jumapili, Mkurugenzi Mkuu wa WHO aliongeza, kabla ya kutoa ombi la watu hao kupatiwa ulinzi.

WHO ikipeleka vifaa muhimu vya matibabu wakati ujumbe wa Umoja wa Mataifa wakiwa katika hospitali ya Al-Awda kaskazini mwa Gaza mapema mwaka huu. (Maktaba)

Athari ya agizo la watu kutakiwa kuondoka

Kwa mujibu wa WHO, ni karibu theluthi moja tu ya hospitali 36 zilizoko Gaza ndizo ambazo bado zinafanya kazi, na hali hiyo imeacha vituo vya huduma muhimu vya afya “kutoweza kufikiwa” na wagonjwa na wafanyakazi wa afya walioathiriwa na ghasia au maagizo ya kuhama.

WHO wamebainisha kuwa katika mji wa kusini wa Rafah, amri za jeshi la Israel kuwaambia Wagaza wahame zimeathiri zaidi ya vituo 20 vya matibabu, hospitali nne na vituo vinne vya afya ya msingi.

Kaskazini mwa Gaza, wakati huo huo, vituo 16 vya matibabu vimeathiriwa na vile vile vituo vitano vya afya ya msingi na Hospitali ya Kamal Adwan, pamoja na Hospitali ya Al-Awda.

Katika chapisho lake kwenye mtandao wa kijamii wa X siku ya Jumapili, Dkt.Tedros alitoa wasiwasi wake kuhusu ripoti za uhasama mkali katika eneo la Hospitali ya Kamal Adwan pamoja na mmiminiko wa wagonjwa waliojeruhiwa licha ya uwezo mdogo wa kuwatibu.

Takriban watu 900,000 wa Gaza wameondolewa

Katika tukio linalohusiana na hilo, ofisi ya uratibu wa misaada ya Umoja wa Mataifa, OCHA, iliripoti kwamba operesheni inayoendelea ya kijeshi ya Israel na amri za kuwahamisha watu zimeng’oa zaidi ya watu 900,000 katika wiki mbili zilizopita – hii ni sawa na watu waGaza wanne kati ya 10.

Hii inajumuisha watu 812,000 kutoka Rafah na wengine zaidi ya 100,000 kaskazini mwa Gaza, huku mamia kwa maelfu wakipitia hali mbaya ya maisha.

“Wadau wa kibinadamu wanaofanya kazi ya kutoa msaada wa makazi kwa watu huko Gaza wanaripoti kwamba hakuna hema na vifaa vichache sana vya makazi vilivyosalia kwa usambazaji,” OCHA ilisema.

WHO yatoa orodha mpya ya bakteria sugu dhidi ya dawa

Shirika la Afya Duniani (WHO) leo limetoa Orodha mpya ya inayojumuisha familia 15 za bakteria zenye usugu dhidi ya viuavijiumbe maradhi au antibiotics. Orodha hiyo inatoa mwongozo kuhusu maendeleo ya matibabu mapya na ya lazima ili kukomesha kuenea kwa usugu dhidi ya dawa.

Katika taarifa iliyotolewa leo, WHO inafafanua kuwa usugu wa vijiumbemaradhi dhidi ya dawa hutokea pale ambapo bakteria, virusi, fangasi, na vimelea vingine vya magonjwa haviitikii tena dawa, hivyo kuongeza hatari ya kusambaa kwa magonjwa, watu kuugua na hata vifo.

WHO inaeleza kwamba kwa sehemu kubwa hali hii ya usugu wa vimelea vya magonjwa dhidi ya dawa inasababishwa na matumizi mabaya ya dawa za viuavijumbe maradhi.

Utafiti huu mpya uliotolewa leo unajumuisha uthibitisho mpya na maarifa ya kitaalamu ili kuongoza utafiti na maendeleo kwa ajili ya viuavijiumbemardahi yaani Antibiotics mpya na kuhamasisha uratibu wa kimataifa ili kukuza uvumbuzi.

Baadhi ya bakteria sugu zilizotajwa ni Neisseria gonorrhoeae inayosababisha na Mycobacterium tuberculosis inayosababisha ugonjwa wa Kifua Kikuu (TB).

Orodha kama hii ya vijiumbemaradhi hatari kwa afya ya binadamu ambavyo vimejenga usugu dhidi ya dawa, ilitolewa na WHO miaka 7 iliyopita.

WHO:Niger kukabiliwa na ongezeko kubwa la homa ya uti wa mgongo au meningitis

Niger ambayo mwaka huu inakabiliwa na ongezeko la asilimia 50 la wagonjwa wa homa ya uti wa mgongo au meningitis ikilinganishwa na mwaka jana, kwa mujibu wa takwimu za shirika la afya duniani WHO.

#SOMA Zaidi hapa kuhusu Ugonjwa wa homa ya uti wa mgongo au meningitis

Katika taarifa yake iliyotolea leo mjini Namey WHO inasema katika wiki ya 16 ya mwaka huu jumla ya wagonjwa 2012 wameripotiwa na vifo 123 ambalo ni ongezeko la asilimia 6.1 ya vifo ukilinganisha na wakati kama huo mwaka jana ambapo kulikuwa na wagonjwa 1,389 na vifo 72 na ongezeko hili la wagonjwa na vifo linatia wasiwasi mkubwa limesema shirika hilo la afya.

Kwa mujibu wa WHO eneo la Niamey ndilo kitovu cha janga hili, likiwa na kiwango cha jumla cha visa 52.2 kwa kila wakazi 100,000, ikifuatiwa na mikoa ya Agadez visa 11.5 kwa kila wakazi 100,000, Zinder wagonjwa 6.4 kwa kila kesi 100,000 na wakazi 6 kwa kila wenyeji 100,000.

Kanda ya afya Niamey I inasalia katika hali ya janga kwa wiki ya sita mfululizo, ikiwa na kiwango cha wastani wa wagonjwa 12.8 kwa kila wakazi 100,000. Wilaya zingine nane za afya pia zimevuka kizingiti cha tahadhari chawagonjwa 3 kwa kila wakaazi 100,000 katika wiki ya 16.

WHO na wadau wengine Kusaidia katika Janga Hili:

Wakati huu ambapo Niger inakabiliwa na hali hii mbaya, Shirika la Afya Duniani WHO, kwa ushirikiano na washirika mengine ya kiufundi na kifedha, wanafanya kazi kwa bidii kukabiliana na janga hili.

Hatua kadhaa zinaendelea, ikiwa ni pamoja na usimamizi wa wagonjwa na uhamasishaji wa rasilimali kuandaa kampeni ya chanjo.

Kwa mujibu wa WHO chanjo dhidi ya homa ya uti wa mgongo imezinduliwa leo jana 2 Mei 2024 huko Niamey, kama sehemu ya juhudi za kuzuia kuenea kwa ugonjwa huo.

Chanjo hii mpya ina faida ya kulinda dhidi ya aina tano za vichochezi vya homa ya uti wa mgongo ambavyo ni (A, C, W, X na Y), ambavyo ndio sababu kuu za homa ya uti wa mgongo nchini Niger.

Tofauti na chanjo za awali, WHO inasema chanjo hii mpya ni ya dozi moja.

Kampeni ya chanjo dhidi ya homa ya uti wa mgongo inafanyika ili kuwa na Udhibiti wa mlipuko,

WHO inatoa msaada mkubwa kwenye usimamizi wa kesi kwa kuhakikisha dawa na nyenzo zingine muhimu zinapatikana.

Pia inaunga mkono uhamasishaji wa chanjo na kubeba gharama za uendeshaji kupitia ombi lililowasilishwa kwa Kikundi cha Kimataifa cha Kuratibu Chanjo (ICG).

Hatimaye, WHO inaratibu juhudi za washirika kusaidia nchi katika mapambano dhidi ya janga hili.

Kama utangulizi wa kampeni ya chanjo, WHO imeunga mkono idara ya ufuatiliaji na matokeo ya mlipuko katika kuandaa mafunzo ya vitendo kwenye uangalizi wa dawa kwa wasimamizi wa kitaifa wa kampeni na wasimamizi wa uangalizi wa dawa.

 WHO inatoa wito kwa washirika wote kuchukua hatua za haraka na zilizoratibiwa kushughulikia hali hii mbaya na kulinda idadi kubwa ya watu dhidi ya athari mbaya za homa ya uti wa mgongo.

WHO Ripoti mpya: kuna uhusiano wa COVID-19 na unene au utipwatipwa kwa Watoto

Ripoti mpya iliyotolewa leo na shirika la afya la duniani WHO imesema kuna uhusiano baina ya COVID-19 na Watoto kukabiliwa na changamoto ya utipwatipwa au obesity barani Ulaya.

Ripoti hiyo ya WHO inasema imethibitisha ilichokuwa inakishuku kwa muda mrefu ambacho ni uhusiano baina ya janga hilo la COVID-19 na ongezeko la viwango vua utipwatipwa miongoni mwa Watoto wa kati ya umri wa miaka 7 hadi 9.”

Ripoti hiyo iliyopewa jina “Athari za COVID-19 kwa Maisha ya kila siku na tabia za Watoto wa umri wa Kwenda shule: Matokeo katika nchi 17 wanachama wa kanda ya Ulaya ya WHO”  inawasilisha utafiti unaoonyesha kwamba;

 “Janga la COVID-19 lilisababisha Watoto wengi kutumia muda mwingi kutazama vifaa vya kielecktroniki kama televisheni, Ipad , simu na vifaa vingine na kuwa na shughuli chache za mazoezi ya kimwili, na hivyo kuakisi ongezeko la watoto walio na uzito uliopitiliza katika umri ulioanishwa”

Utipwatipwa kwa watoto Ulaya

Ofisi ya Kanda ya WHO ya Ulaya ilianzisha mpango wa ufuatiliaji wa utipwatipwa kwa Watoto mwaka wa 2007 ili kukabiliana na hitaji la takwimu sanifu na sahihi za uchunguzi kuhusu kuenea kwa tatizo la uzito kupita kiasi na unene uliopitiliza miongoni mwa watoto wenye umri wa kwenda shule.

WHO imesisitiza kuwa “Upatikanaji wa taarifa kama hizo ni muhimu ili kuendeleza sera na mikakati madhubuti ya kukabiliana na unene wa kupindukia wa watoto katika Kanda ya Ulaya ya WHO.”

Awamu hii ya sita ya ukusanyaji wa twakimu za COSI inahusisha nchi wanachama 37 na ukusanyaji wa takwimu bado unaendelea katika baadhi ya nchi hizi.

Ripoti hii inawasilisha matokeo kutoka kwa majimbo 13 yaliyokusanya taarifa katika mwaka wa shule wa 2021-2022 kuhusu athari za janga la COVID-19 kwa afya ya watoto, na nne zilizokusanya taarifa katika mwaka wa shule wa 2022-2023.

Kwa mujibu wa ripoti hiyo “Matokeo ya utafiti huu juu ya matokeo ya janga hili ni muhimu sana kwa Nchi Wanachama zinazoshiriki ili kusaidia kujiandaa kwa siku zijazo.”

Via; https://news.un.org/sw/story/2024/05/1174811

Uingereza yaongoza matumizi ya Pombe kwa Watoto.

Theluthi moja ya watoto wenye umri wa miaka 11 na zaidi ya nusu ya watoto wa umri wa miaka 13 nchini Uingereza wamekunywa pombe, na kuifanya nchi hiyo kuongoza kati ya nchi 44 zilizochunguzwa katika ripoti ya wataalam wa afya duniani.

Ripoti ya Shirika la Afya Duniani (WHO) ilisema unywaji wa pombe, ambao unaweza kuharibu ubongo wa watoto, kumefanywa kuwa jambo la kawaida.

Wasichana waligundulika kuwa na uwezekano zaidi kuliko wavulana kunywa na kulewa wakiwa na umri wa miaka 15 huko Uingereza.

Serikali kuanzisha taasisi upasuaji ubongo

Wizara ya Afya imedhamiria kuanzisha taasisi mahususi itakayoshughulikia masuala ya upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu ili kuboresha huduma hizo za ubingwa na kutoa katika Taasisi ya Mifupa Ubongo (MOI) ambapo itabakia na masuala ya upasuaji wa mifupa pekee.

Waziri wa Afya. Ummy Mwalimu amesema hayo leo Aprili 27, 2024 baada ya uzinduzi wa chama cha madaktari bingwa wa ubongo na mishipa ya fahamu kikiongozwa na Rais wa chama hicho Dk Othmani Kiloloma Jijini Dar Es Salaam.

“Lengo la chama hiki ni kuunga mkono jitihada za Serikali za kuhakikisha Watanzania wanapata huduma bora na salama za upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu, ikiwemo upatikanaji wa madaktari bingwa wa upasuaji ubongo na mishipa ya fahamu,” amesema Waziri Ummy.

Amesema Tanzania kuna madaktari bingwa wa upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu 25 tu, ambapo kwa mujibu wa Shirika la Afya Duniani (WHO) inapendekeza angalau katika kila watu 150,000 kuwe na daktari bigwa wa upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu mmoja.

“Ukichukua idadi ya madaktari bigwa wa upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu 25 tulionao maana yake kwa Tanzania daktari bigwa mmoja anahudumia Watanzania milioni 2,400,000, huduma hizi bado hazijawafikia Watanzania wengi ndio maana chama hiki kimekuja ili pia kujengeana uwezo na kuhamasisha madaktari wengine waweze kusomea fani hiyo ya upasuaji wa ubongo na mishipa ya fahamu”,amesema Waziri Ummy.

Nchi zinazokabiliwa Zaidi na Vifo na milipuko ya ugonjwa wa Malaria kama vile Uganda, zimefaulu angalau kwa kiwango fulani.

Wakati ulimwengu ukiadhimisha siku ya kupambana na ugonjwa wa Malaria Tarehe 22.04.2024.

juhudi za mataifa yanayokumbwa zaidi na vifo na milipuko ya ugonjwa huo kama vile Uganda, zimefaulu angalau kwa kiwango fulani.

Uganda ambayo iko katika nafasi ya tatu barani Afrika kwa kuwa na idadi ya wagonjwa na vifo imewekeza katika mbinu kadhaa kupambana na ugonjwa huo.

Ila baadhi ya jamii bado wanakwamisha juhudi hizo kwa kutumia vibaya vifaa wanavyopewa. Kwa mfano baadhi ya watu hutumia vyandarua vya mbu kuvulia samaki au kuvigeuza kuwa uzio dhidi ya ndege wanaoharibu mashamba yao.

Afrika hujumuisha asilimia 95 ya wagonjwa wa malaria duniani. Kwa mujibu wa takwimu za Shirika la Afya Duniani, WHO mataifa 10 barani Afrika na nchi ya India ndiyo yalio na idadi kubwa ya vifo na visa vya wagonjwa wa homa ya malaria.

Uganda inashikilia nafasi ya tatu barani Afrika ikiifuata Nigeria. Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo ndiyo inaongoza. Waziri wa Afya dokta Jane Ruth Aceng anathibitisha hali hiyo huku akielezea kuwa vita dhidi ya malaria vinatakiwa kumuhusisha kila mtu katika jamii.

”Hii ina maana kuwa tatizo la malaria Uganda ni la kiwango cha juu, kwa hiyo hata idadi ya vifo ni ya juu. Ndiyo sababu sisi kama Uganda tunatakiwa kushirikiana kama jamii kupambana na tatizo hili la malaria.”

Ijapokuwa idadi ya wagonjwa wa malaria nchini Uganda imeshuka kutoka asilimia 42 ya idadi ya watu mwaka 2009 hadi chini ya aslimia 9 kwa sasa, takwimu za wizara zinaonyesha kuwa  watu 16 hufariki kila siku nchini humo kutokana na ugonjwa huo unaoambukizwa na mbu.

Wizara ya afya ikishirikiana na mashirika mbalimbali ya kimataifa imeendesha shughuli kadhaa za kukabiliana na ugonjwa huo na angalau juhudi hizi zimezaa matunda, kama anavyofafanua zaidi Dokta Jimmy Opigo, kamishna msaidizi anayesimamia shughuli za kukabiliana na homa ya malaria kama alivyozungumza na DW.

”Nchini Uganda kila familia ina chandarua cha mbu, familia pia hujigharamia kupambana na malaria kwa kununua dawa za kupuliza au kujipaka. Tuna viwanda vya vyandarua, vya dawa za malaria na pia vile vinavyotengeneza vifaa vya kupima malaria.”

Hata hivyo, baadhi ya watu hasa kwenye maeneo ya maziwa na mito hutumia vyandarua vya mbu kama nyavu za kuvulia samaki au kuvigeuza uzio dhidi ya ndege wanaoharibu mashamba yao. Dokta Daniel Kyabayinze ni mkurugenzi wa afya ya umma katika wizara hiyo.

”Tunapaswa kuwaambia watu watumie vyandarua kwa njia iliyokusudiwa. Malaria inaweza kuwaua na pesa wanazochuma kwa kutumia vibaya vyandarua hazitayaokoa maisha yao.”

Shirika la WHO linaeleza kuwa duniani, kila dakika moja mtoto mmoja mwenye umri wa chini ya miaka mitano hufariki kutokana na homa ya malaria. Idadi kubwa ya vifo hivyo ni barani Afrika. Katika wiki chache zijazo Uganda itatoa chanjo dhidi ya malaria kwa watoto ikijiunga na mataifa mengine ya Afrika yaliyotangulia kama vile Kenya mwaka 2019. Lakini waziri wa afya Jane Ruth Aceng anatahadharisha kuwa chanjo hiyo haitoi kinga kwa watoto wote wanaoipata.

”Kwa watoto, chanjo hiyo ina kinga ya asilimia 50 tu. Kwa hiyo siyo suluhisho lenye uhakika, suluhisho la uhakika tunalotegemea ni kuzidisha juhudi za kijamii.”

Uganda pia inazingatia kurejelea mpango wa kunyunyiza viwatilifu vya kuangamiza mbu hata kama itakuwa DDT ambayo mataifa ya Ulaya yalitumia kuangamiza malaria.Kamerun yazindua kampeni ya kihistoria ya chanjo ya Malaria Jitihadi za awali za kutumia mbinu hiyo zilipingwa na wanasiasa. Waziri Aceng anadai kuwa wanasiasa hao walichochewa na makampuni yanayouza dawa za kutibu malaria yakihofia kuwa yangepoteza soko la dawa zao.

Matumizi makubwa ya dawa za Antibiotics kipindi cha COVID-19,hatari ya kuongeza Usugu.

Ushahidi mpya uliotolewa na shirika la afya ulimwenguni, WHO unaonesha kuwa wakati wa janga la COVID-19 kulikuweko na matumizi yasiyo ya lazima na ya kupita kiasi ya viuavijasum au antibiotics ambayo huenda yamesababisha kusambaa kwa usugu wa viuavijiumbe maradhi au Antimicrobials.

Taarifa iliyotolewa leo Geneva, Uswisi na WHO inasema ingawa ni asilimia 8 tu ya wagonjwa waliolazwa kwa ajili ya COVID-19 ndio walikuwa na maambukizi yatokanayo na bakteria au vimelea na hivyo kuhitaji viuavijasumu, takwimu zinaonesha kuwa wagonjwa watatu kati ya wanne sawa na asilimia 75 ya wagonjwa walitibiwa kwa viujavijasumu pengine tu ingaliweza kuwasaidia hata kama haikuwa inahitajika.

Wagonjwa wasio mahututi Afrika walipatiwa viuavijasumu

Matumizi ya viuavijasumu yalikuwa ni kuanzia asilimia 33 kwa wagonjwa ukanda wa Pasifiki Magharibi hadi asilimia 83 ukanda wa Mediteranea Mashariki na Afrika.

Kati ya mwaka 2020 hadi 2022 kitendo cha daktari kuandikia dawa aina ya viuavijasumu kwa wagonjwa kilipungua huko Ulaya na Amerika, ilhali kiliongeza katika nchi za Afrika.

Kwa wastani kiwango kikubwa cha matumizi ya dawa hizo miongoni mwa wagonjwa wa COVID-19 waliokuwa mahututi kilifikia asilimia 81.

Ingawa hivyo kulikuwa na utofauti mkubwa wa utoaji wa dawa hizo kwa wagonjwa ambao hawakuwa mahututi lakini ukanda wa Afrika uliongoza kwa kupatiwa wagonjwa wa kiwango hicho kwa asilimia 79.

Matumizi holela ya viuavijasumu huweza kusababisha usugu wa dawa

“Pindi mgonjwa anapohitaji viuavijasumu, manufaa yake yanazidi hatari zitokanazo na matumizi ya dawa hizo au hatari za kuleta usugu hapo baadaye,” ameesma Daktari Silvia Bertagnolio, Mkuu wa kitengo cha Ufuatiliaji, Ushahidi na uimarishaji wa Maabara WHO.

Amesema “hata hivyo pindi viuavijasumu vinapotumika pale isipo lazima, hazina faida yoyote zaidi ya kuongeza hatari na matumzi yake yanaweza kusababisha kuibuka au kusambaa kwa usugu wa dawa hizo kwa vijiumbe maradhi, au microbes.”

Daktari Bertagnolio  amesema takwimu hizi mpya zinataka sasa kuimarisha matumizi sahihi ya viuavijasumu na kupunguza madhara yasiyo ya lazima kwa wagonjwa na jamii.

Kwa ujumla matumizi ya viuavijasumu hayakuimarisha tiba ya wagonjwa wa COVID-19. Badala yake, inaweza kuwa iliongeza hatari kwa watu ambao hawakuwa na maambukizi ya bakteria au vimelea ikilinganishwa na wale ambao hawakupatiwa dawa hizo wakati wanaugua COVID-19.

Utafiti huu kuchangia kwenye mapendekezo yajayo

Uchambuzi zaidi utafanyika wa takwimu hizi mpya ili ziweze kujumuishwa kwenye mapendekezo yajayo ya matumizi ya viujavijasumu kwa wagonjwa wa COVID-19, kama sehemu ya mwongozo wa tiba dhidi ya ugonjwa huo. Mkutano utafanyika Hispania mwezi ujao.

Na baadaye mwezi Septemba mwaka huu, Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa litakuwa na kikao cha viongozi kukubaliana hatua za kupunguza usugu wa viuavijiumbe maradhi kwa ajili ya afya ya binadamu, Wanyama, na sekta ya kilimo pamoja na mazingira, halikadhalika kusongesha uongozi na ufadhili wa fedha ili kupunguza usugu wa dawa hizo au AMR.

LEO ni Siku ya Malaria Duniani ambayo imekuwa ikiadhimishwa kila mwaka tangu ilipoanzishwa na nchi wanachama wa Shirika la Afya Duniani (WHO) mwaka 2007 wakati wa Mkutano Mkuu wa Mwaka wa Afya.

Lengo la kuadhimisha siku hii ni kuweka msisitizo katika mapambano ya ugonjwa huu hatari ambao umegharimu mamilioni ya watu duniani. Mapambano hayo dhidi ya malaria ni kuonyesha umuhimu wa uwekezaji endelevu na utashi wa kisiasa katika kukinga na kudhibiti malaria.

Kaulimbuiu ya mwaka huu katika kuadhimisha siku ni “Kuongeza Nguvu Katika Mapambano Dhidi ya Malaria” ikisisitiza jitihada za pamoja kwa mataifa yote duniani katika kuzuia, kupambana na kutokomeza malaria. Kwa Tanzania, maadhimisho yatafanyika katika viwanja vya Shule ya Sekondari Uyui, Tabora na mgeni rasmi atakuwa Waziri wa Afya, Ummy Mwalimu.

Wakati maadhimisho hayo yanafanyika pamoja na jitihada mbalimbali zinazofanyika kwa serikali kushirikiana na wadau wa maendeleo pamoja na sekta binafsi, takwimu zinaonyesha kuwa bado ni hatari hasa kwa watoto wachanga na walio chini ya miaka mitano pamoja na wajawazito.  Aidha, nchi za Afrika ikiwamo Tanzania, kwa mujibu wa takwimu, ndizo zinazoathirika zaidi na malaria hivyo jitihada zaidi zinatakiwa katika kupambana na kutokomeza maradhi haya.

Tamwinu za WHO zinabainisha kwamba mwaka 2022, kulikuwa na vifo 608 000 vilivyotokana na malaria na maambukizi mapya ya ugonjwa huo yalikuwa milioni 249. Asilimia 94 ya vifo na maambukizi hayo ilikuwa katika bara la Afrika na kwa mantiki hiyo, jitihada zaidi zinapaswa kufanywa kwa Afrika katika mapambano dhidi ya malaria.

Kutokana na ukweli huo, nchi za Afrika kupitia jumuia za kikanda kama vile Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC), Jumuiya ya Uchumi kwa nchi za Afrika Magharibi (ECOWAS), Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC) na Umoja wa Afrika (AU) zinapaswa kuweka moja ya ajenda za kipaumbele kwenye mikutano yao.

Nchi hizo, ambazo ndizo waathirika wakubwa wa malaria, kwa kushirikiana na washirika wa maendeleo na mashirika ya kimataifa zinapaswa pia kuweka mikakati thabiti katika kupambana na malaria ili kunusuru nguvu kazi na kuzifanya nchi ziwe na ustawi.

Kuna kampeni mbalimbali na mikakati ambayo imefanyika katika kupambana na malaria katika ngazi mbalimbali lakini bado tatizo ni kubwa, hivyo inahitajika mikakati zaidi katika vita hivyo. Ili kufanikisha hilo, mapambano yanapaswa kuanzia ngazi ya kaya hadi taifa na si kuachia wataalamu pekee.

Katika kufanya hivyo, kila Mtanzania anapaswa kuzingatia maelekezo yanayotolewa na wataalamu wa afya yakiwamo kuteketeza mazalia ya mbu katika maeneo ya makazi, kutumia chandarua chenye dawa, kuwakinga watoto wachanga na walio chini ya miaka mitano pamoja na wajawazito ambao ndio walio katika hatari zaidi ya kupatwa na ugonjwa huo.

Aidha, imekuwa ikisisitizwa kuwa mtu anapoona dalili za malaria, hana budi kufika katika kituo cha kutolea huduma za afya kwa ajili ya vipimo na atakapobainika apatiwe matibabu stahiki.

Licha ya maelekezo hayo, idadi kubwa ya Watanzania hawazingatii ndiyo maana ugonjwa huo umekuwa ukizidi kugharimu maisha ya watu huku taifa likiendelea kutenga bajeti kwa ajili ya kinga na tiba.

Ni dhahiri kwamba iwapo kila mtu atazingatia maelekezo ya wataalamu wa afya katika kujikinga na malaria, kutakuwa na mafanikio makubwa katika mapambano dhidi ya ugonjwa huo na hatimaye kuwa na Tanzania isiyo na maambukizi wala vifo vitokanavyo na malaria.

Shime kila Mtanzania asimame katika nafasi yake huku akisema Tanzania, Afrika na dunia bila malaria inawezekana. Hapo ndipo ushindi dhidi ya maradhi haya utakapopatikana na hatimaye maendeleo endelevu ya kijamii na kiuchumi kuonekana.

Wiki ya Kimataifa ya Chanjo yaanza leo 24 hadi 30 Aprili

Wiki ya Kimataifa ya Chanjo ambayo huadhimishwa katika kila wiki ya mwisho ya mwezi Aprili, inalenga kuangazia hatua za pamoja zinazohitajika na kuhimiza matumizi ya chanjo kuwalinda watu wa rika zote duniani dhidi ya magonjwa.

Shirika la Afya Duniani, WHO linashirikiana na nchi kote ulimwenguni kuhamasisha ufahamu wa thamani ya chanjo na uchanjaji na kuhakikisha kuwa serikali zinapata mwongozo unaohitajika na usaidizi wa kiufundi ili kutekeleza programu za uchanjaji zenye ubora wa hali ya juu.

Lengo kuu la Wiki ya Kimataifa ya Chanjo ni kwa watu zaidi na jamii zao kulindwa dhidi ya magonjwa yanayoweza kuzuilika.

WHO inasema chanjo zimesaidia sana ikitolea mfano namna ulimwengu umeweza kutokomeza ugonjwa wa ndui ambapo mtu wa mwisho kuugua ugonjwa huo ni miaka 47 iliyopita.

Mwaka huu Wiki ya Kimataifa ya Chanjo inaadhimisha miaka 50 ya EPI ambao ni mpango ambao WHO iliuanzisha mwaka 1974 kwa lengo la kufanya chanjo zipatikane kwa watoto wote duniani.

WHO inatoa wito kwa nchi kote duniani kuongeza uwekezaji katika mipango ya chanjo ili kulinda vizazi vijavyo.

Watoto wa kike milioni 5 nchini Tanzania kupatiwa chanjo dhidi ya saratani ya shingo ya kizazi- WHO

#PICHA: Uzinduzi wa kampeni ya siku 5 ya kitaifa ya chanjo dhidi ya saratani ya shingo ya kizazi nchini Tanzania uliambatana na wanawake na wanaume kubeba mabango yenye ujumbe kuhusu usalama wa chanjo hiyo.

Nchini Tanzania kampeni ya siku 5 ya chanjo dhidi ya saratani ya shingo ya kizazi, au Human Papilloma Virus, (HPV) imeingia siku ya tatu hii leo nchini kote ikilenga zaidi ya watoto wa kike milioni 5 wenye umri wa kati ya miaka 9 hadi 14.

Taarifa iliyotolewa na shirika la Umoja wa Mataifa la afya ulimwenguni huko jijini Geneva, nchini Uswisi na Mwanza nchini Tanzania inasema kampeni hiyo inaendeshwa kwa ubia kati ya serikali ya Tanzania,  Ubia wa chanjo duniani, GAVI , mashirika ya Umoja wa Mataifa lile la kuhudumia watoto UNICEF na WHO.

Virusi vya HPV ni sababu kuu ya saratani ya shingo ya kizazi, kwingineko ikijulikana kama mlango wa kizazi au Cervical Cancer kwa lugha ya kiingereza na kampeni itamalizika tarehe 26 mwezi huu wa Aprili.

WHO inasema wakati saratani ya shingo ya kiazi inasalia kuwa moja ya sababu kuu ya vifo miongoni mwa wanawake nchini Tanzania, ambapo mwaka 2022 wagonjwa 6,800 kati ya 10,800 walifariki dunia, bado ugonjwa huo unazuilika kwa chanjo.

“Chanjo ya HPV ni salama na ina ufanisi mkubwa katika kuzuia maambukizi,” inasema WHO, ikiongeza kuwa wakati wa kampeni, watoto wa kike wenye umri wa kupatiwa chanjo hiyo watakuwa na fursa ya kupatiwa dozi moja ya chanjo bila gharama yoyote.

Muuguzi nchini Tanzania akimpatia mtoto wa kike chanjo dhidi ya saratani ya shingo ya kizazi, au HPV wakati wa uzinduzi wa kampeni ya siku 5 ya chanjo hiyo kwenye taifa hilo la Afrika Mashariki.

Utoaji wa chanjo ya HPV Tanzania umekuwa wa mafanikio

Shirika hilo linaongeza kuwa juhudi za kuongeza upatikanaji wa chanjo hiyo dhidi ya saratani nchini kote Tanzania zimekuwa na mafanikio makubwa.

Mwaka 2018, chanjo hiyo inayotolewa kwa dozi mbili, ilijumuishwa kwenye programu ya chanjo ya kitaifa kwa watoto wote wa kike wenye umri wa miaka 14, ikionesha azma ya serikali ya Tanzania ya kulinda afya na ustawi wa vizazi vijavyo.

Hali leo hii, kwa mujibu wa WHO, ufikiaji wa dozi ya kwanza ya HPV ni asilimia 79, na dozi ya pili asilimia 60.

Ni kwa kuzingatia hilo, WHO inasema juhudi za pamoja zinahitajika kuhakikisha kila mtoto wa kike Tanzania anapata kinga hiyo muhimu dhidi ya ugonjwa huo hatari lakini wenye kinga.

Maendeleo ya Tanzania katika kutoa chanjo ya HPV ni muhimu kama sehemu ya mpango wa kimataifa unaoungwa mkono na Ushirika wa Chanjo ambao umeazimia kutoa fedha zaidi na rasilimali ili kuhakikisha watoto wa kike milioni 86 kote duniani wanakuwa wamepatiwa chanjo hiyo ifikapo mwaka 2025.

WHO yaitangaza Cape Verde kutokomeza Malaria

Shirika la afya ulimwenguni WHO, limeitangaza Cape Verde kuwa nchi ya tatu barani Afrika kutokomeza ugonjwa wa Malaria, wakati ambapo ugonjwa huo bado unaendelea kuwaua maelfu ya watu barani humo.

Mkurugenzi wa shirika la afya duniani WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, amekipongeza kisiwa hicho kwa dhamira isiyoyumba na ustahimilivu katika safari yake ya kutokomeza maradhi hayo.

Kisiwa hicho chenye wakaazi wapatao laki tano kinafuatia nchi za Mauritius na Algeria ambazo zimetangazwa kudhibiti Malaria. Duniani kote, nchi takribani 43 zimeorodheshwa na WHO kudhibiti ugonjwa huo.

Shirika hilo linakadiria kwamba watu laki sita ulimwenguni kote walifariki kwa Malaria mwaka 2022 na milioni 250 waliambukizwa.

Ugonjwa huo umeathiri pakubwa bara la afrika ambako mwaka 2021 zaidi ya asilimia 90 ya vifo na maambukizi yaliripotiwa. Watoto chini ya umri wa miaka mitano ndio hufariki zaidi.

Mkurugenzi wa WHO kanda ya Afrika Matshidiso Moeti, amesema “mafanikio ya Cape Verde ni mwanga wa matumaini kwa kanda ya Afrika na kwingineko. Inadhihirisha kuwa kwa utashi thabiti wa kisiasa, sera madhubuti, ushirikishwaji wa jamii na ushirikiano wa sekta mbalimbali, kutokomeza malaria ni lengo linaloweza kufikiwa.”

Kampeni za kupambana na Malaria

Malaria huambukizwa kwa njia ya mbu jike na hupatikana zaidi katika nchi za kitropiki. Dalili za ugonjwa huo ni kichwa kuuma na homa na unaweza kusababisha kifo ndani ya saa 24.

Kampeni za kupambana na malaria kwa kiasi kikubwa zimejikita katika kujikinga kupitia vyandarua na dawa za kinga, pamoja na kampeni za kutokomeza ugonjwa huo kwa kutumia dawa za kuulia wadudu. Tangu mwaka 2021WHO imependekeza chanjo mbili tofauti.

Utokomezaji wa Malaria katika kisiwa hicho kumetajwa na WHO kuwa kutavutia wageni zaidi na kukuza shughuli za kijamii na kiuchumi katika nchi ambayo utalii unachangia asilimia 25 ya pato la taifa.

Kulingana na WHO, kabla ya miaka ya 1950, visiwa vyote 10 nchini humo viliathiriwa na malaria na milipuko mikali ya mara kwa mara ilizuka katika maeneo yenye watu wengi zaidi.

Chanjo ya Malaria Afrika: Chanjo ya Malaria kuanza kutumika Ghana na kutoa matumaini ya kudhibiti ugonjwa huo hatari barani Afrika

Kupitia mpango wa unyunyiziaji dawa, nchi hiyo ilifanikiwa kutokomeza malaria mara mbili mwaka 1967 na 1983, lakini kukosekana kampeni ya madhubuti ya kutokomeza maradhi hayo kulisababisha kuzuka kwa ugonjwa huo kila mara.

Kutokomeza malaria kumekuwa ni lengo la kitaifa la visiwa hivyo tangu 2007, na kusababisha mpango mkakati wa malaria kutoka 2009 hadi 2013.

Mpango huo ulijikita katika utambuzi, matibabu ya mapema na madhubuti, kuripoti na uchunguzi wa visa vyote, huku mamlaka za Cape Verde ziliendelea kuwa makini wakati wa janga la Covid-19.

Kwa Mujibu wa Takwimu za Shirika la Afya Duniani(WHO;

Maambukizi ya homa ya ini yanasababisha vifo vya watu 3500 kila siku.

Ripoti ya Shirika la Afya Duniani (WHO) ya mwaka 2024 kuhusu hali ya Ugonjwa wa homa ya Ini Duniani yaani ” World Health Organization (WHO) 2024 Global Hepatitis Report” Inasema;

idadi ya watu waliopoteza maisha kutokana na virusi vya homa ya ini inaongezeka. Ugonjwa huo ni wa pili kwa kusababisha vifo vya watu milioni 1.3 kwa mwaka, sawa na ugonjwa wa kifua kikuu, ambao ni muuaji mkuu kwenye orodha ya magonjwa ya kuambukiza.

Ripoti hiyo iliyotolewa katika Mkutano wa Kilele wa Ugonjwa wa Homa ya Ini Duniani, inaangazia kwamba licha ya zana bora za uchunguzi na matibabu, na kupungua kwa bei ya bidhaa, viwango vya upimaji na matibabu vimekwama. Lakini, kufikia lengo la kutokomeza ugonjwa huu kwa mujibu wa WHO ifikapo 2030 bado kunapaswa kufikiwa, ikiwa hatua za haraka zitachukuliwa sasa.

Takwimu mpya kutoka nchi 187 zinaonyesha kuwa makadirio ya idadi ya vifo kutokana na maambukizi ya Virusi vya homa ya ini(viral hepatitis) iliongezeka kutoka milioni 1.1 mwaka 2019 hadi milioni 1.3 mwaka 2022.

Kati yao, asilimia 83% vilisababishwa na hepatitis B, na 17% hepatitis C. Kila siku, kuna Watu 3500 wanakufa duniani kote kutokana na maambukizi ya hepatitis B na C.

“Ripoti hii inatoa picha ya kushangaza: licha ya maendeleo duniani katika kuzuia maambukizi ya homa ya ini, vifo vinaongezeka kwa sababu ni watu wachache sana wenye homa ya ini wanaogunduliwa na kutibiwa,”

Mkurugenzi Mkuu wa WHO Dk Tedros Adhanom Ghebreyesus alisema. “WHO imejitolea kusaidia nchi kutumia zana zote walizo nazo – kwa bei ya ufikiaji – kuokoa maisha na kubadilisha hali hii.”

Makadirio yaliyotolewa na WHO yanaonyesha kuwa watu milioni 254 wanaishi na hepatitis B na milioni 50 hepatitis C mnamo 2022. Nusu ya mzigo wa maambukizo sugu ya hepatitis B na C ni kati ya watu wenye umri wa miaka 30-54, na asilimia 12% ni kati ya watoto chini ya miaka 18. . Wanaume huchangia 58% ya kesi zote.

Makadirio mapya ya matukio yanaonyesha kupungua kidogo ikilinganishwa na 2019, lakini matukio ya jumla ya maambukizi ya Virusi vya homa ya ini bado ni ya juu. Mnamo 2022, kulikuwa na maambukizi mapya milioni 2.2, ikiwa ni chini kidogo kutoka milioni 2.5 mnamo 2019.

Takwimu Hizi ni pamoja na maambukizi mapya milioni 1.2 ya homa ya ini type B na karibu maambukizi mapya milioni 1 ya homa ya ini type C. Zaidi ya watu 6000 wanaambukizwa virusi vya homa ya ini kila siku.

Makadirio yaliyorekebishwa yanatokana na data zilizoboreshwa kutoka kwenye tafiti za maambukizi ya kitaifa. Pia zinaonyesha kuwa hatua za kuzuia kama vile chanjo na sindano salama, pamoja na upanuzi wa matibabu ya hepatitis C, zimechangia kupunguza matukio.

Credits; Data Info|

• Takwimu za Shirika la Afya Duniani(WHO;

• World Health Organization (WHO) 2024 Global Hepatitis Report

• SOMA ZAIDI Kuhusu Ugonjwa wa homa ya Ini,Dalili,chanzo,na jinsi ya kujikinga

Kwa Mujibu wa Shirika la Afya Duniani(WHO); Afya yako inategemea Vitu hivi;

–  Mazingira Mazuri ya kufanya kazi

– Kuwa Huru na Ubaguzi

– Elimu

– Mazingira Salama na yenye afya

– Kula Vizuri au kula chakula chenye afya(Healthly diet)

– Makazi mazuri au yenye Ubora

– Kupata huduma bora za Afya

– Kuwa na maji Safi na Salama ya kunywa

– Kuwa na hewa Safi n.k

WHO inasema; Afya imejumuishwa kama haki ya binadamu katika katiba za nchi 140, lakini bado mabilioni ya watu wananyimwa haki hii ya kimsingi kiutendaji. Ni wakati wa kuchukua hatua ili kuziba pengo hili.

#AfyaKwaWote #AfyaYanguHakiYangu

Credits; WHO

Photos Source: WHO

Editor,Reviewer: @afyaclass