UGONJWA WA KASWENDE,CHANZO,DALILI NA MATIBABU YAKE

  UGONJWA WA KASWENDE,CHANZO,DALILI NA MATIBABU YAKE

➡️ Ombeni Mkumbwa

 Kaswende ni Ugonjwa ambao hutokana na maambukizi au matokeo ya kuambukizwa na wadudu wanaojulikana kama spirochete gram-Negative, Treponema pallidum, subspecies pallidum.  Hicho ndyo chanzo cha Mtu kupata Ugonjwa wa kaswende ambapo kitaalam hujulikana kama Syphilis.

Licha ya kupatikana kwa penicillin, kaswende inabaki kuwa ya kawaida ulimwenguni na imeenea haswa tangu mwishoni mwa miaka ya 1990 hadi 1-3.  Kesi nyingi hugunduliwa katika nchi za kipato cha chini hadi kati ambapo maambukizo ni ya kawaida, hata hivyo, kaswende pia inapatikana katika nchi zenye kipato cha juu ambapo huathiri sana wale walio na ufikiaji duni wa huduma za afya.  Katika nchi hizi, matukio ya kaswende yanahusiana sana na ile ya VVU.

 🔺DALILI ZA UWEPO WA UGONJWA WA KASWENDE

 Udhihirisho wa dalili za Ugonjwa wa kaswende, umewekwa katika hatua tatu tofauti za muda wa ugonjwa.  Mbali na hatua hizi zilizoelezewa vizuri, wagonjwa wanaweza pia kuwa na kaswende iliyofichika.

(1) Kaswende ya mwanzo (PRIMARY SYPHILIS)

 Dalili za kaswende kwa hatua ya maambukizo; 

-Dalili zinaonekana siku 10-90  approximately siku ya 21 baada ya kufichuliwa kwa Ugonjwa huu wa Kaswende.

-Dalili kuu ni Uwepo wa vidonda ambavyo havina maumimivu yoyote sehemu za siri kwa kitaalam huitwa chancre ya 2 cm ambapo hutokea sana sana katika Stage ya Mwanzoni ya Ugonjwa wa Kaswende approximately siku ya 21 baada ya kuwepo kwa Treponema Pallidum(Gram negative Spirochaete Bacterium yielding Syphilis)

 -Inakua kutoka macule hadi papule hadi kidonda zaidi ya siku 7

 -Vidonda hivi havina maumivu na hutokea mara nyingi sehemu za siri (98% maeneo maalum, 31% nyeti)

-Huweza kutokea kwenye eneo la glans, labia, fourchette, au perineum

 -Hutokea zaidi kwa wanaume ambao hufanya mapenzi na wanaume wenzao au wanawake wanaofanya mapenzi na wanawake wenzao

(2) Kaswende ya pili (SECONDARY SYPHILIS)

 Dalili huonekana wiki 2 hadi miezi 6 (maana wiki 2-12) baada ya kufichuliwa.  Inaweza kuwa sawa na, au hadi wiki 8 baadaye, chancre pia hutokea.

 -Upele  au vidonda ambavyo ni vigumu,  havina maumivu yoyote kuanzia kwenye shina 

-Homa, maumivu ya kichwa, adenopathy isiyo na maumivu ya jumla

-Dalili za Neurologic-palsies ya neva ya Cranial (II, VIII), 

-uwekundu wa macho au maumivu, uti wa mgongo, mabadiliko ya hali ya akili au kumbukumbu pia.

(3) Kaswende ya tatu (TERTIARY SYPHILIS)

 Miaka 1-46 baada ya kufichuliwa

Huleta athari katika mfumo wa fahamu, Neurologic-paresis, tabo dorsalis n.k

Mishipa ya moyo kuvimba-aortitis

Vidonda vya gummatous-necrotic granulomatous

UGONJWA WA KASWENDE KWA WATOTO

 Wanawake wajawazito walio na kaswende isiyotibiwa wanaweza kupitisha maambukizo kwa njia ya ndani kwa kijusi chao.  Kaswende ya kuzaliwa huambukizwa katika theluthi moja ya visa, wakati theluthi moja haipatikani kaswende, na theluthi moja ya mwisho ya ujauzito husababisha kuharibika kwa mimba au kuzaa watoto waliokufa.  Kwa sababu ya hali ya uambukizi, spirochete inasambazwa kwa karibu viungo vyote kwenye fetusi au kijusi.  Idadi kubwa ya ishara  au dalili hizo hazipo kwa njia ya kuzaliwa au wakati wa kuzaliwa

Dalili za Ugonjwa wa kaswende kwa Watoto

➖ Kupata Tatizo la Kuwa na manjano na tatizo la hepatosplenomegaly

 ➖ Kupata tatizo la kuvimba mishipa ya pua na kutoa damu puani

➖ kupata viupele kwa mtoto lakini pia wakati wa uchunguzi wa kondo la nyuma au Placenta 

➖ Matatizo ya Mifupa kwa mtoto

VIPIMO

Upimaji wa moja kwa moja: utambuzi wa spirochete na hadubini nyeusi - nyeti sana lakini inahitaji huduma za wataalam kwa hivyo hufanywa mara chache

 serolojia:

 treponemal:

 Enzyme ya T. pallidum immunoassay (TP-IgM EIA) - njia inayopendelewa

 Jaribio la mkusanyiko wa chembe za T. pallidum (TP-PA)

 Mtihani wa hemagglutination ya T. pallidum (TPHA)

 mtihani mdogo wa glasi ndogo ya kinga kwa T. pallidum (MHA-TP)

🔺maabara ya utafiti wa magonjwa ya venereal (VDRL)

haraka reagin ya plasma (RPR)

 mtihani wa serum nyekundu isiyo na joto (TRUST)

 Vipengele vya Radiografia

 Matibabu ya Ugonjwa wa Kaswende(Syphilis)

 Matibabu ya kaswende baada ya kugundulika ni pamoja na dawa za kuzuia ambazo ni penicillin za kwenye mishipa kama vile benzathine penicillin G.  Kwa wagonjwa wenye zuio la penicillin, doxycycline inaweza kutumika badala ya yake.  Shida inayowezekana ya tiba ni athari ya Jarisch-Herxheimer, ambayo ni kwa sababu ya kutolewa kwa vitu kama endotoxin kutoka kwa seli za bakteria zinazokufa, na inafanana na sepsis na hudumu hadi masaa 24. Usimamizi unapaswa pia kuanzishwa kwa VVU ikiwa imekuwepo.  Ubashiri kwa ujumla ni mzuri isipokuwa kuna mabadiliko yasiyoweza kurekebishwa yanayohusiana na kaswende ya kiwango cha juu.

 Matibabu ya kaswende ya kuzaliwa pia ni pamoja na penicillin ya bezathine G 19. Matibabu ya haraka ya kaswende ya kuzaliwa mapema huzuia zingine kutokea.

KWA USHAURI ZAIDI/ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584 TUMA UJUMBE AU PIGA SIMU POPOTE ULIPO UTASIKILIZWA NA KUHUDUMIWA

Karibu Sana..!!