DALILI ZA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME NI ZIPI?

DALILI ZA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME NI ZIPI?

UTI Sugu ni nini?

UTI sugu kwa kitaalam hujulikana kama Chronic Urinary Tract Infections (UTIs)

UTI Sugu ni Maambukizi ya muda mrefu ya mfumo wa mkojo au ni maambukizi ya mfumo wa mkojo ambayo hayajibu Dawa,hayaponi licha ya kutumia dawa au yanaendelea kujirudia mara kwa mara.

Maambukizi haya Yanaweza kuendelea kuathiri mfumo wako wa mkojo licha ya kupata matibabu sahihi, au yanaweza kujirudia baada ya matibabu.

Mfumo wa mkojo unaundwa na Vitu gani?

Mfumo wa mkojo hujumuisha vitu hivi;

• Figo; ambazo huchuja damu yako na kutoa uchafu wa mwili kwa njia ya mkojo
• Ureters; ni mirija inayosafirisha mkojo kutoka kwenye figo hadi kwenye kibofu
• kibofu; hukusanya na kuhifadhi mkojo
• Urethra; ni mrija unaosafirisha mkojo kutoka kwenye kibofu hadi nje ya mwili wako

UTI inaweza kuathiri sehemu yoyote ya mfumo wako wa mkojo.  Maambukizi yanapoathiri tu kibofu chako, kawaida ni ugonjwa mdogo ambao unaweza kutibu kwa urahisi.  Hata hivyo, ikiwa inaenea kwenye figo zako, unaweza kukabiliana na madhara makubwa ya Kiafya au kuhitaji kulazwa hospitalini.

 Ingawa UTI inaweza kutokea kwa mtu yeyote katika umri wowote, maambukizi Haya ni makubwa zaidi kwa wanawake

DALILI ZA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME NI ZIPI

Je, ni Zipi dalili za maambukizi ya muda mrefu ya njia ya mkojo au Dalili za UTI SUGU?

DALILI ZA UTI KWA WOTE(MWANAMKE NA MWANAUME) NI PAMOJA NA;

1. Kupata maumivu makali ya nyonga,mgongo,joint pamoja na viungo mbali mbali vya mwili
2. Kupata maumivu ya tumbo hasa hasa upande wa kushoto
3. Kuhisi kukojoa mara kwa mara ila ukikojoa mkojo haushi
4. Kuhisi hali ya kuchoma wakati wa kukojoa
5. Kukojoa mkojo wenye rangi kama pink au nyekundu,hii ni baada ya UTI kuwa ya mda mrefu na kuanza kuleta madhara makubwa

Dalili za UTI  sugu zinazoathiri kibofu chako ni pamoja na:

 1. kukojoa mara kwa mara

 2. Kukojoa damu au mkojo mweusi

 3. Hisia ya kuwaka moto wakati wa kukojoa

 4. Kupata maumivu katika figo, ambayo ina maana utahisi maumivu haya kwenye mgongo wako wa chini,Kiuno au chini ya mbavu zako

 5. Kupata maumivu katika eneo la kibofu chako

 Ikiwa UTI Sugu itaenea kwenye figo zako, inaweza kusababisha:

- kichefuchefu

- kutapika

 - Kuhisi baridi

 - Kupata homa kali, zaidi ya 101°F (38°C)

- Kupata uchovu wa mwili

 - Dalili za kuchanganyikiwa akili

Watu wanaoishi na UTI sugu wanaweza pia kupata matatizo.  Maambukizi ya mara kwa mara ya mfumo wa mkojo yanaweza kusababisha:

• Magonjwa ya figo, maambukizi ya figo, na uharibifu mwingine wa kudumu wa figo, hasa kwa watoto wadogo

 • Tatizo la sepsis, ambayo ni matatizo ya kutishia maisha kutokana na maambukizi kwenye damu,

septicemia ni hali ambayo bakteria wameingia kwenye mkondo wa damu

• kuongezeka kwa hatari ya kuzaa kabla ya wakati au kupata watoto wenye uzito mdogo n.k.

CHANZO CHA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME

UTI ni matokeo ya maambukizi ya bakteria, Mara nyingi, bakteria huingia kwenye mfumo wa mkojo kupitia urethra na kisha kuzidi kuzaliana kwenye kibofu.

Kugawanya UTI kuwa maambukizi ya kibofu na urethra Itasaidia kuelewa vizuri jinsi yanavyokua. Soma Zaidi hapa..

Maambukizi ya kibofu(Bladder infections):

Bakteria Escherichia coli (E. coli) ni chanzo cha kawaida cha maambukizi kwenye kibofu au cystitis.  E. koli kawaida huishi ndani ya matumbo ya watu na wanyama wasio wagonjwa(wenye afya).Katika hali yake ya kawaida, E.coli hawasababishi matatizo yoyote,Lakini ikiwa E.coli hupata njia na kutoka nje ya matumbo na kwenda kwenye njia ya mkojo, Wanaweza kusababisha maambukizi.

 Hii kwa kawaida hutokea kwa njia mbali mbali kama vile;

• Wakati vipande vidogo sana au vikubwa vya kinyesi vinapoingia kwenye njia ya mkojo. Hii inaweza kusababisha vimelea hawa kupenya kwenye njia ya Mkojo
• Kutokea wakati wa kufanya Mapenzi.  Kwa mfano, hii inaweza kutokea ikiwa utabadilisha na kufanya tendo kwenye njia ya haja kubwa na ya uke.

 Mapenzi kinyume na maumbile huongeza hatari ya kupata UTI kwa kiasi kikubwa.  Maambukizi ya kibofu pia yanaweza kutokea kutokana na maji ya chooni au kupangusa kusikofaa.  Mkojo wenye povu pia unaweza kuashiria tatizo.

Maambukizi ya urethra(Urethral infections)

Pia inajulikana kama urethritis, maambukizi ya urethra yanaweza kutokana na bakteria kama vile E. coli.  Ugonjwa wa urethra unaweza pia kuwa matokeo ya maambukizi ya magonjwa ya Zinaa (STI).  Hata hivyo, hii ni nadra.  Magonjwa ya zinaa ni pamoja na:

• Herpes
• kisonono
• klamidia

Ni nini huongeza hatari ya kupata maambukizi Sugu ya njia ya mkojo au UTI SUGU?

 • Kuwa mwanamke

 UTI sugu huwapata zaidi wanawake.  Hii ni kutokana na vipengele viwili tofauti vya maumbile(anatomy) yao;

(i) Kwanza, urethra iko karibu na rectum kwa wanawake.  Kwa hivyo, ni rahisi kwa bakteria kutoka kwenye rektamu kufikia urethra, hasa ikiwa unafuta nyuma kwenda mbele badala ya mbele kwenda nyuma wakati wa kujisaidia haja kubwa.  Hii ndiyo sababu wasichana wadogo mara nyingi hupata UTI.  Hawajajifunza jinsi ya kufuta vizuri.

(ii) Pili, urethra ya Mwanamke ni fupi.  Hii ina maana kwamba bakteria wana umbali mfupi wa kusafiri ili kufika kwenye kibofu cha mkojo, ambapo wanaweza kuzaliana na kusababisha maambukizi kwa urahisi zaidi.

 • Mtindo wa maisha

Baadhi ya mtindo wa maisha unaweza kukuweka katika hatari zaidi ya kupata UTI sugu, kama vile;

1.  kutumia Vifaa vya kutengeneza wakati wa tendo la ndoa.
2. Kutokufanya Usafi vizuri wa Vyoo,vyombo vya kutumia Toilet,Maji machafu n.k
3. Tabia ya kuongeza maji juu ya maji yaliyokaa kwa muda mrefu chooni, hapa kuna uwezekano mkubwa wa kukuza bakteria.
4. Kutumia vyoo vichafu, hasa public toilets, kama za Stend,masokoni,hotelini,shuleni n.k mara kwa mara

 • Mfano mwingine ni kubadilisha kila mara mazingira Asilia ya bakteria wa ukeni. 

 Hii inaweza kuongeza hatari kwako ya kupata UTI sugu.  Ikiwa unatumia mara kwa mara mojawapo ya bidhaa zifuatazo, basi unabadilisha mazingira asilia ya bakteria wa ukeni:

1. Kutumia dochi za uke 
2. Kutumia dawa za kuua manii
3. Baadhi ya dawa,antibiotics

• Kukoma hedhi

 Kukoma hedhi kunaweza kusababisha matatizo sawa kwa baadhi ya wanawake.  Kukoma hedhi husababisha mabadiliko ya homoni ambayo yanaweza kusababisha mabadiliko katika bakteria wa uke wako.  Hii inaweza kuongeza hatari ya kupata UTI ya muda mrefu au UTI Sugu.

MATIBABU YA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME

Matibabu ya Hospitali;

Kozi ya antibiotics inayotolewa kwa wiki 1 ndiyo matibabu ya msingi ya UTI yanayoweza kutumika,Hata hivyo, ikiwa una UTI ya muda mrefu au UTI SUGU, daktari wako anaweza kuagiza antibiotics ya muda mrefu kwa zaidi ya wiki 1 baada ya dalili za awali kupungua.  Katika hali nyingi, hii husaidia kuzuia dalili kutokea mara kwa mara.

 Daktari wako anaweza pia kupendekeza kozi ya matibabu ambayo unatumia antibiotics baada ya kila wakati unapojamiiana.

 Mbali na antibiotics, daktari wako atataka ufuatilie mfumo wako wa mkojo kwa karibu zaidi.  Kwa mfano, wanaweza kukuuliza ufanye vipimo vya kawaida vya mkojo ili kuangalia maambukizi.

 Ikiwa UTI yako ya muda mrefu itatokea wakati wa kukoma kwa hedhi, unaweza kutaka kuzingatia matibabu ya estrojeni ya uke.  Hii inaweza kupunguza hatari ya kupata UTIs siku zijazo, ingawa ina mabadiliko kadhaa.  Hakikisha njia hii unaijadili na daktari wako.

 Ikiwa una maambukizi na unapata hali ya kuungua wakati wa kukojoa, Daktari wako anaweza kuagiza dawa za maumivu ili kupunguza hali ya kuungua na kuumia kwenye kibofu cha mkojo na njia ya mkojo(urethra).  Hii itasaidia wewe kujisikia vizuri hata kama upo kwenye tiba zingine.

 Daktari wako pia anaweza kukuandikia dawa zingine kwa ​​matibabu ya hali ambazo hazitibiwi kwa kutumia antibiotic.

Matibabu ya Asili;

Kulingana na Tafiti za Mwaka 2023 kutoka kwenye Chanzo Kilichoaminiwa, unywaji wa juisi ya cranberry kila siku unaweza kusaidia kupunguza kujirudia kwa UTI kwa wale walio na UTI sugu.

 Dawa nyingine ya asili ya kutibu UTI ni kunywa maji mengi.  Maji yanaweza kusaidia kupunguza mkojo na kuondoa bakteria kwenye njia ya mkojo.

Baadhi ya Tafiti pia,Zinaonyesha unywaji wa maji kuanzia Lita 2.5 kwa siku husaidia kupunguza maambukizi ya UTI za mara kwa mara kwa Zaidi ya asilimia 50%

 Ikiwa unapata maumivu, kuweka padi ya kupasha joto au chupa ya maji moto kwenye kibofu chako kunaweza kukusaidia.

JINSI YA KUZUIA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME

Ikiwa una uwezekano wa kupata UTI mara kwa mara, hakikisha:

✓ Unakojoa mara nyingi zaidi (haswa baada ya kujamiiana)

✓ Futa mbele kwenda nyuma baada ya kukojoa au kujisaidia haja kubwa

 ✓ kunywa maji mengi ili kuondoa bakteria kwenye mfumo wako

✓ kunywa juisi ya cranberry kila siku

✓ Jenga Tabia ya Kuvaa chupi za pamba

✓ epuka suruali za kubana

✓  Epuka kutumia diaphragms na dawa za kuua manii, spermicides kwa njia za kudhibiti Ujauzito

✓ Epuka kunywa vinywaji ambavyo vinaweza kukera kibofu chako (kama vile kahawa, vinywaji vya matunda ya machungwa, soda, pombe n.k) 

✓ Tumia lubrication wakati wa tendo, ikiwa ni lazima

 ✓ Osha govi lako mara kwa mara ikiwa hujatahiriwa n.k

JINSI YA KUGUNDUA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME,Diagnosis

Njia ya kawaida ambayo madaktari hutumia kugundua UTI ni kufanya uchunguzi wa kimaabara kwenye sampuli ya mkojo, kwa Kitaalam Urinary Analysis, Mtaalamu wa matibabu huchunguza sampuli chini ya darubini, akitafuta uwepo wa bakteria.

 Katika tendo la kutayarisha mkojo, Mtaalam huweka sampuli ya mkojo kwenye mrija ili kusaidia bakteria kukua.  Baada ya siku 1 hadi 3, wanaangalia bakteria ili kuamua matibabu bora.

 Ikiwa daktari wako anashuku uharibifu wa figo, anaweza kuagiza uchunguzi wa X-ray na figo.  Vifaa hivi vya kupiga picha huchukua picha za sehemu za ndani ya mwili wako.

 Ikiwa una UTI inayojirudia,UTI SUGU, huenda daktari wako akataka kukufanyia cystoscopy.  Katika utaratibu huu, watatumia cystoscope, Hii Ni mirija mirefu na myembamba yenye lenzi mwishoni inayotumika kutazama ndani ya urethra na kibofu chako.

Daktari wako atatafuta upungufu wowote au masuala ambayo yanaweza kusababisha UTI kuendelea kurudi.

KUMBUKA;

Je, Mtazamo wa muda mrefu ni upi?

 Maambukizi ya njia ya mkojo hayafurahishi na yanaumiza.  UTI nyingi sugu zitatatuliwa kwa kozi ya muda mrefu ya Antibiotics, lakini ufuatiliaji wa dalili zaidi ni muhimu kwa kuwa kwa kawaida hujirudia.

 Watu wenye UTI wanapaswa kufuatilia miili yao na kutafuta matibabu mara moja mwanzo wa maambukizi mapya.  Matibabu ya mapema hupunguza hatari Kwako ya kupata matatizo makubwa zaidi ya muda mrefu.

KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.

HITIMISHO:

UTI SUGU

_______________

DALILI ZA UTI SUGU KWA MWANAMKE NA MWANAUME NI ZIPI?

Kwanza tujue tukisema UTI tuna maana gani na tukisema UTI Sugu tuna Maana gani. Pamoja na tofauti zake ni zipi

• Kwa ufupi UTI kirefu chake ni Urinary track Infection na maana yake ni maambukizi katika mfumo mzima wa Mkojo ukijumuisha maeneo mbali mbali kama vile; kibofu cha Mkojo(urinary bladder), Njia ya mkojo(urethra), Figo, pamoja na tezi mbali mbali kama Prostate gland.

Maambukizi haya kwa asilimia kubwa huwa ya Bacteria,ambapo yanaweza kuwa ya mda mfupi,ya mda mrefu,au ya kujirudia rudia mara kwa mara.

• UTI SUGU maana yake; ni maambukizi katika mfumo mzima wa mkojo ambayo yamekuwa ya kujirudia rudia kila mara na ya mda mrefu hata baaada ya kutumia dawa nyingi na matibabu mbali mbali.

DALILI ZA UTI KWA WOTE(MWANAMKE NA MWANAUME) NI PAMOJA NA;

1. Kupata maumivu makali ya nyonga,mgongo,joint pamoja na viungo mbali mbali vya mwili
2. Kupata maumivu ya tumbo hasa hasa upande wa kushoto
3. Kuhisi kukojoa mara kwa mara ila ukikojoa mkojo haushi
4. Kuhisi hali ya kuchoma wakati wa kukojoa
5. Kukojoa mkojo wenye rangi kama pink au nyekundu,hii ni baada ya UTI kuwa ya mda mrefu na kuanza kuleta madhara makubwa