DAWA YA KUNG'ATWA NA NYUKI(huduma ya kwanza)

DAWA YA KUNG'ATWA NA NYUKI(huduma ya kwanza)

Kung'atwa na nyuki kunaweza kutoa athari tofauti, kuanzia maumivu ya muda na usumbufu hadi athari kali ya mzio.  Kuwa na aina moja ya majibu haimaanishi kuwa utakuwa na majibu sawa kila wakati unapong'atwa au kwamba itikio linalofuata litakuwa kali zaidi.

Dalili za Kung'atwa na Nyuki

Mwitikio mdogo(Mild reaction);

Mara nyingi, dalili za kung'atwa na nyuki ikiwa mwitio wa mwili ni mdogo ni pamoja na:

•  Kupata maumivu makali ya kuungua kwenye tovuti ya kuumwa
•  Rangi Nyekundu kwenye eneo ulilong'atwa
•  Kuvimba kidogo kuzunguka eneo ulilong'atwa
•  Kwa watu wengi, uvimbe na maumivu hupotea ndani ya masaa machache.

 Mwitikio wa wastani(Moderate reaction);

Baadhi ya watu wanaong'atwa na nyuki au wadudu wengine huwa na majibu yenye nguvu zaidi, yenye ishara na dalili kama vile:

•  Uwekundu uliokithiri kwenye eneo husika ulipong'atwa
•  Kuvimba kwenye eneo husika ulipong'atwa ambapo Uvimbe huongezeka polepole kwa siku inayofuata au mbili

Muitikio wa wastani huelekea kuisha kwa siku tano hadi 10.  

Mwitikio mkubwa wa mzio;

Athari kali ya mzio (anaphylaxis) kwa kung'atwa na nyuki huweza kutishia maisha na hali hii inahitaji matibabu ya dharura.  Asilimia ndogo ya watu wanaoumwa na nyuki au wadudu wengine hupata Athari kali ya mzio haraka.  Dalili na ishara za Athari kali ya mzio ni pamoja na:

- Athari za ngozi, ikiwa ni pamoja na kupata Muwasho mkali kwenye ngozi

 - Kupata shida sana ya kupumua

- Kuvimba kwa koo na ulimi

 - Mapigo ya moyo kuwa chini au moyo kwenda haraka

 - Kupata Kichefuchefu, kutapika au kuharisha

 - Kupata Kizunguzungu au kuzirai

 - Kupoteza fahamu n.k

Watu ambao wana athari kali ya mzio kwa kung'atwa na nyuki wana uwezekano wa 25% hadi 65% wa kupata tena tatizo la anaphylaxis wakati ujao watakapong'atwa tena na nyuki au wadudu wengine. 

 Zungumza na daktari wako au mtaalamu wa afya kuhusu hatua za kuzuia hali hii kama vile tiba ya kinga mwilini ili kuepuka majibu kama hayo iwapo utaumwa tena.

Kung'atwa na nyuki wengi:

Kwa ujumla, wadudu kama vile nyuki na nyigu sio wakali na huuma tu katika kujilinda.  Katika hali nyingi, hii husababisha kung'atwa mara moja au labda chache zaidi.  Katika baadhi ya matukio mtu atavuruga mzinga wa nyuki au kundi la nyuki na kung'atwa mara nyingi.  Baadhi ya aina ya nyuki - kama vile nyuki wa Kiafrika - wana uwezekano mkubwa zaidi kuliko nyuki wengine katika kuruka, wakiuma katika Makundi.

Ukiumwa zaidi ya mara kumi na mbili, mkusanyiko wa sumu unaweza kusababisha athari ya sumu na kukufanya uhisi mgonjwa sana.  Dalili na ishara ni pamoja na:

•  Kupata Kichefuchefu, kutapika au kuharisha
•  Kupata Maumivu ya kichwa
•  Hisia ya kitu kinazunguka (vertigo)
•  Degedege
•  Kupata Homa
•  Kupata Kizunguzungu au kuzirai

Kuumwa mara nyingi kunaweza kuwa hali ya dharura ambayo huhitaji matibabu ya haraka kwa watoto, watu wazima wazee, na watu ambao wana shida ya moyo au kupumua.

Sababu zinazoongeza hatari ya kung'atwa na Nyuki;

Uko kwenye hatari kubwa ya kuumwa au kung'atwa na nyuki ikiwa:

 • Unaishi katika eneo ambalo nyuki wanazunguka sana au karibu na mizinga ya nyuki

• Kazi yako au mambo unayopenda yanahitaji kutumia muda mwingi ukiwa nje, kwenye misitu,vichaka n.k

 Kuna uwezekano mkubwa wa kuwa na athari ya mzio kwa kuumwa na nyuki ikiwa umekuwa na athari ya mzio kwa kuumwa na nyuki hapo awali, hata kama ilikuwa ndogo.

 Watu wazima huwa na athari kali zaidi kuliko watoto na wana uwezekano mkubwa wa kufa kwa anaphylaxis kuliko watoto.

Jinsi ya Kuzuia janga hili:

 Vidokezo vifuatavyo vinaweza kusaidia kupunguza hatari ya kung'atwa na nyuki:

 ✓ Jihadharini wakati wa kunywa vinywaji vitamu nje.  Vikombe vilivyo wazi vinaweza kuwa chaguo bora kwa sababu unaweza kuona ikiwa nyuki yuko ndani yake.  Kagua makopo na majani kabla ya kunywa vitu vitamu.

 ✓ Funika vyombo vya chakula na makopo ya takataka.

 ✓ Ondoa takataka, matunda yaliyoanguka, na kinyesi cha mbwa au wanyama wengine (nzi wanaweza kuvutia nyigu).

 ✓ Vaa viatu vilivyofungwa unapotembea nje.

 ✓ Usivae vitu vyenye rangi ya kung'aa sana au vya maua ukiwa kwenye mazingira yenye nyuki, Hii inaweza kuvutia nyuki.

✓ Usivae nguo za kubana sana, ambazo zinaweza kunasa nyuki kati ya nguo na ngozi yako.

 ✓ Unapoendesha gari, funga madirisha yako

✓ Usipake mafuta au parfumes za kunukia sana ukiwa kwenye mazingira yenye nyuki

 ✓ Kuwa mwangalifu wakati wa kukata nyasi au kupunguza mimea, shughuli ambazo zinaweza kuamsha wadudu kwenye mzinga wa nyuki au kiota cha nyigu.

 ✓ Ondoa mizinga na viota karibu na nyumba yako.

 Jua nini cha kufanya unapoathiriwa na nyuki:

 Ikiwa nyuki wachache wanaruka karibu nawe, tulia na uondoke polepole kutoka eneo hilo.  Kumuua mdudu kunaweza kusababisha kuumwa.

 Ikiwa nyuki au nyigu atakuuma, au wadudu wengi wanaanza kuruka karibu, funika mdomo na pua yako na uondoke haraka eneo hilo.  Nyuki anapouma, hutoa kemikali inayowavutia nyuki wengine.  Ikiwezekana, ingia kwenye jengo au gari lililofungwa.

DAWA YA KUNG'ATWA NA NYUKI(huduma ya kwanza)

Fahamu kuhusu huduma ya kwanza pamoja na matibabu kwa mtu ambaye ameng'atwa na nyuki,

Kwanza hakikisha wewe unayeenda kumsaidia mtu aliyeng'atwa na nyuki unajilinda kwanza, kwa kuvaa nguo ambazo zinafunika mwili wako wote,

Kisha angalia hali ya mtu aliyeng'atwa na nyuki, kama bado nyuki wapo wengi na wanaendelea kumng'ata fanya haya;

- Unaweza kumfunika mwili wake wote kwa blanket nzito

- Kumwagia maji mwilini ili kuondoa harufu ya nyuki mwilini 

- Tumia kitu chembamba sana kuondoa ile miiba ya nyuki sehemu ambapo kang'atwa, usitoe kwa kutumia kucha zako,ni rahisi sumu ile kuendelea kupenya kwenye ngozi na kuingia mwilini

- Muweke aling'atwa na nyuki sehemu ambapo kuna hewa ya kutosha

- Wengine hutumia mafuta ya kupaka kama Calamine n.k

- Tumia dawa mbali mbali za kuzuia maumivu 

- Baada ya muda tumia maji safi na sabuni kuosha sehemu ambazo kang'atwa na nyuki

- Endapo hali ya mgonjwa ni mbaya zaidi,mpeleke kwenye hospital iliyokaribu na wewe ili apate matibabu zaidi

MADHARA YA KUNG'ATWA NA NYUKI

NYUKI huweza kusababisha;

- Hali ya kuvimba sana mwilini

- Mtu kupoteza kabsa fahamu

- Mwili kuwasha sana

- Maumivu makali sana

- Mtu kupoteza maisha

- Maumivu makali ya kichwa

- Kizunguzungu kikali

- Mapigo ya moyo kubadilika na kwenda mbio sana kuliko kawaida

KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.