Tatizo la Fibroids,Chanzo,Dalili na Tiba Yake
Fibroids ni ugonjwa gani
Fibroids, ambapo pia huitwa myoma, ni uvimbe usio wa saratani (benign) unaokua katika au kwenye kuta za kizazi (uterus) cha mwanamke,
Hivo basi, Fibroids ni uvimbe unaoweza kutokea kwenye Kizazi lakini sio Saratani.
Uvimbe huu unaweza kuwa wa ukubwa tofauti, kutoka kwa udogo usioonekana kwa macho hadi kwa ukubwa unaoweza kusababisha kizazi kubadilika umbo na ukubwa.
Chanzo cha Fibroids
Chanzo halisi cha fibroids hakijulikani, lakini kuna visababishi kadhaa vinavyohusishwa na ukuaji wa fibroids, ikiwa ni pamoja na:
– Mabadiliko ya homoni:
Homoni za estrogen na progesterone, zinazochochea ukuta wa kizazi kukua kila mwezi kama sehemu ya mzunguko wa hedhi, pia zinaaminika kuchochea ukuaji wa fibroids.
– Sababu za kijenetiki:
Fibroids inaweza kurithiwa katika familia.
– Sababu zingine:
Kama vile uzito wa mwili ulio juu(kuwa na uzito mkubwa/overweight), upungufu wa vitamini D, na matumizi ya pombe, pia yamehusishwa na ukuaji wa fibroids.
Dalili za Fibroids
Baadhi ya wanawake wenye fibroids hawapati dalili zozote, huku wengine wakikumbwa na dalili zifuatazo:
- Kupata Menstruation au damu ya hedhi nzito au kwa muda mrefu zaidi ya kawaida
- Kupata Maumivu,shinikizo au hali ya mkazo katika pelvis
- Kupata Maumivu wakati wa kujamiiana
- Kukojoa Mara kwa mara au kupata hisia za haraka za kukojoa
- Kupata choo kigumu au kukosa choo Constipation
- Kupata Maumivu ya miguu
- au kupata maumivu chini ya mgongo n.k
Hakikisha unawahi hospital ikiwa unapata dalili hizi;(See your doctor if you have:)
1. Maumivu ya Pelvic hayaishi licha ya kutumia dawa za kuyatuliza
2. Unapata damu ya Hedhi nzito au maumivu makali ambayo hukusababisha hata ushindwe kufanya chochote
3. Unapata damu vitone vitone kila mara au unapata hedhi katikati ya mwezi
4. Ukikojoa mkojo haushi
5. Unapata uchovu ambao hauishi, na mwili kuwa dhaifu au kukosa nguvu kabsa,
dalili hizi huweza kuashiria pia tatizo lingine la Upungufu wa damu(anemia) ambalo unaweza kuwa nalo kutokana na kuvuja damu nyingi na kwa muda mrefu.
Madhara ya Fibroids(Complications)
Mara nyingi Tatizo la Uterine fibroids sio hatari sana kwa afya yako. Ingawa huweza kuleta maumivu na kusababisha madhara zaidi hasa usipopata matibabu.
Moja ya madhara ni kusababisha shida ya kushuka kwa seli nyekundu za damu(Red blood cells-RBCs) au kusababisha tatizo la Upungufu wa damu(anemia)
Hali hiyo inaweza kusababisha uchovu kutokana na kupoteza damu nyingi. Ikiwa unavuja damu nyingi wakati wa kipindi chako cha Hedhi, daktari wako anaweza kukuambia kuhusu kupata zaidi madini chuma(iron supplement) ili kuzuia au kusaidia kudhibiti upungufu wa damu mwilini. Wakati mwingine, mtu mwenye upungufu wa damu anahitaji kupewa damu kutoka kwa watu wengine(Blood transfusion), kutokana na kupoteza damu nyingi.
Utambuzi wa Fibroids
Fibroids mara nyingi hugundulika wakati wa uchunguzi wa kawaida wa pelvic. Vipimo vya ziada kama ultrasound ya pelvic, MRI, na aina nyingine za uchunguzi zinaweza kufanywa kuthibitisha uwepo na ukubwa wa fibroids.
Matibabu ya Fibroids
Matibabu ya fibroids hutegemea ukubwa wa fibroids, dalili, umri, afya ya jumla ya mwanamke, na kama anataka kuzaa siku za usoni.n.k
Matibabu yanaweza kujumuisha:
✓ Udhibiti wa dalili: Dawa za kutuliza maumivu na dawa za homoni kudhibiti dalili zingine huweza kutumika
✓ Njia za upasuaji: Kama vile myomectomy kwa kuondoa fibroids, au hysterectomy kwa kuondoa kizazi kizima (chaguo la mwisho, hasa kwa wanawake ambao hawataki kuzaa tena).
✓ Tiba zisizo za upasuaji: Kama vile utaratibu wa embolization ya artery ndani ya kizazi au uterine, ambayo inapunguza damu inayotiririka kwenye fibroid, na kusababisha ipungue ukubwa.n.k
Kwa wanawake wengi, fibroids si hatari na zinaweza kudhibitiwa na matibabu yanayolenga kupunguza dalili.
KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.
Fibroids ni moja ya matatizo yanayowasumbua wanawake wengi , kwa lugha ya kawaida, Fibroids maana yake ni uvimbe wa msuli wa kifuko cha uzazi. Uvimbe huu unaweza kuwa na ukubwa tofauti kuanzia kama punje ya harage mpaka ukubwa wa nazi. Wakati mwingine unaweza kudhani ni ujauzito!
Sio kila mwenye fibroids anakuwa na matatizo kiafya. Zinaweza kuwepo miaka mingi bila matatizo yoyote. Hata hivyo inashauriwa kila mwenye fibroids awe anapimwa na daktari angalau mara moja kwa mwaka ili kuona jinsi zinavyoendelea na kuhakikisha kuwa hazikui kwa kasi au kuhatarisha kuwa kansa.
Kwa wale zinaowaletea matatizo, fibroids husababisha kutokwa na damu nyingi za hedhi, maumivu ya tumbo, mimba kuharibika zikiwa changa, kuzaa watoto njiti na fibroid kukandamiza viungo vingine kama kibofu cha mkojo na kusababisha kukojoa mara kwa mara au matatizo ya haja kubwa.
Njia ya kugundua uwepo wa fibroid ni kupimwa na daktari na kufanyiwa ultrasound.
Matibabu yake yapo ya aina kuu tatu:
1. Kunywa dawa. Hata hivyo dawa zilizopo sasa hazina matokeo mazuri kuondoa fibroids ila husaidia kupunguza ukuaji wake.
2. Kuiondoa fibroid kwa operation. Ziko aina nyingi za operation kupitia kwenye tumbo au kupitia ndani ya kifuko cha uzazi. Aina ya operation hutegemea mahali ilipo fibroid.
3. Kuondoa kifuko cha uzazi. Njia hii huwafaa wale ambao hawana mpango wa kupata mtoto.
Kuna nadharia mbalimbali juu ya vitu vinavyosababisha fibroids lakini hakuna kitu kilichothibitika moja kwa moja kuwa chanzo cha fibroids. Kwa wale wenye uzito mkubwa inashauriwa kupunguza mwili kunaweza kupunguza uwezekano wa kupata fibroids.
Zipo tafiti zinazoonyesha kuwa matumizi ya vidonge vya uzazi wa mpango vinapunguza uwezekano wa kupata fibroids.