Dalili za ukomo wa hedhi ni zipi

Asilimia Kubwa tunasema Mwanamke kafikia Ukomo wa Hedhi pale ambapo amekaa kwa kipindi cha zaidi ya Miezi 12 Pasipo kupata Period yake ya mwezi,

hapo tunazungumzia Mwanamke mwenye Miaka 40s, 50s na kuendelea, na pia hana tatizo lolote la kiafya ambalo huweza kuzuia hedhi yake .

CHANZO CHA UKOMO WA HEDHI,

kipindi cha Ukomo wa hedhi huja kutokana na matokeo ya Mabadiliko mbali mbali Mwilini,ikiwemo;

1. Mabadiliko ya vichocheo mwilini,

Hasa pale mwili wako(Ovaries) unapoanza Kupunguza Uzalishaji wa kichocheo cha estrogen pamoja na progesterone,

Hormones ambazo zinarekebisha mzunguko wako wa hedhi,

Katika miaka ya 40, hedhi yako inaweza kuanza kutokea kwa muda mrefu zaidi au kwa muda fupi, nzito au nyepesi, mara kwa mara au mara chache zaidi.

Kwa wastani, kufikia umri wa miaka 51 - ovari zako zitaacha kutoa mayai, na hapo utakuwa hupati hedhi tena.

2. Upasuaji wa kuondoa ovari (oophorectomy). Ovari zako huzalisha hormones,

Na hapa tunazungumzia hasa vichocheo vya estrojeni na progesterone, ambavyo hudhibiti mzunguko wa hedhi.

Upasuaji wa kuondoa ovari zako husababisha kukoma kwa hedhi mara moja.

3. Upasuaji wa Kuondoa Kizazi bila Kugusa Ovaries zako (hysterectomy),

kwa kawaida huweza kusababisha kukoma hedhi mara moja. Ingawa hupati hedhi tena, lakini ovari zako bado hutoa mayai na kutoa kichocheo cha estrojeni na progesterone.

4. Huduma ya Chemotherapy na tiba ya mionzi,

Tiba hizi za saratani zinaweza kusababisha kukoma kwa hedhi.

Ingawa sio kila Mara ukipata huduma hizi basi utapata tatizo la Hedhi Kukoma au kupoteza uwezo wa kuzaa,

Tiba ya mionzi huathiri tu kazi ya ovari ikiwa mionzi inaelekezwa kwenye ovari.

Tiba ya mionzi kwa sehemu zingine za mwili, kama vile kwenye tishu za matiti, kichwani na shingoni, haitaathiri kukoma hedhi.

5. Tatizo la Primary ovarian insufficiency,

ambapo Takriban asilimia 1% ya wanawake wanakuwa wamemaliza kuzaa kabla ya umri wa miaka 40 (kukoma hedhi mapema).

Kukoma hedhi kabla ya wakati kunaweza kutokana na tatizo la kushindwa kwa ovari zako kutoa viwango vya kawaida vya homoni za uzazi, tatizo ambalo kwa kitaalam hujulikana kama Primary ovarian insufficiency

ambayo inaweza kutokana na sababu za kigenetics au magonjwa ya mfumo kinga yaani autoimmune diseases. N.k

DALILI ZA UKOMO WA HEDHI(Menopause)

Mwanamke ambaye amekaribia ukomo wa hedhi(perimenopause), anaweza kupata dalili  mbali mbali na dalili hizo ni kama vile:

1. Blid kuanza kutokueleweka kama mwanzoni
2.   Kuanza kupata tatizo la Ukavu wa uke
3.  Mwili Kuwaka moto au kuwa na joto sana kuliko kawaida
4.  Kuhisi Baridi sana mara kwa mara
5. Mwili Kutoa sana Jasho wakati wa usiku
6. Kuanza kukosa usingizi au kupata Shida ya kulala
7.   Mood hubadilika
8.  Kuongezeka kwa uzito wa mwili na kupungua kwa mchakato wa kimetaboliki
9. Kuwa na Nywele nyembamba na ngozi kavu
10.  Kupoteza umbo la matiti,matiti kusinyaa zaidi n.k
11. Ishara na dalili, pamoja na mabadiliko katika hedhi vinaweza kutofautiana kati ya mwanamke mmoja na mwingine.
12.   Vipindi vya kuanza kukosa hedhi mara kwa mara kuliko ilivyokawaida vinatarajiwa kutokea.
13.  Mara nyingi, vipindi vya hedhi vitaruka mwezi na kurudi, au kuruka miezi kadhaa na kisha kuanza mizunguko ya kila mwezi tena kwa miezi michache.

Vipindi hivi pia huweza kuhusisha kutokea kwa mizunguko mifupi,  Licha ya vipindi visivyo vya kawaida, ujauzito pia unawezekana katika kipindi hiki.

Hivo ni muhimu pia kuchukua tahadhari kwani uwezo wa mwanamke kutokubeba mimba huanza baada ya kuingia kipindi cha ukomo wa hedhi na sio karibu na ukomo wa hedhi.

Kwa maana nyingine,mwanamke ambaye amekaribia ukomo wa hedhi anaweza kubeba mimba pia.

KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA JUU YA TATIZO LOLOTE LILE TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.

Kuwashwa ukeni kabla ya hedhi au Period,chanzo chake na Tiba

Mwanamke anaweza kupatwa na tatizo hili la kuwashwa Ukeni kabla ya hedhi kutokana na sababu mbali mbali ikiwemo;

• Mabadiliko ya vichocheo ambayo hutokea kipindi hiki,
• maambukizi ya magonjwa n.k

Katika Makala hii tutachambua Zaidi kuhusu kuwashwa ukeni kabla ya hedhi,chanzo chake na Tiba yake.

CHANZO CHA KUWASHWA UKENI KABLA YA HEDHI

Zipo sababu mbali mbali zinazopelekea tatizo la Mwanamke kuwashwa ukeni kabla ya hedhi, na Sababu hizo ni Pamoja na;

- Tatizo la ukavu ukeni yaani Vaginal dryness

Kiwango cha Vichocheo aina ya Estrogen huongezeka sana kipindi cha ovulation,kisha hushuka kwa haraka sana kwenye siku karibia na Hedhi,

Hii huweza kusababisha ukavu ukeni Hali hii ya Vaginal dryness huweza kusababisha uke kuwa na maumivu na kuwashwa hasa wakati wa kufanya mapenzi au kuwashwa ukeni kabla ya hedhi.

Pia hali hii ya ukavu ukeni huweza kutokea kwa Mwanamke anayekaribia ukomo wa hedhi(menopause), na kwa baadhi ya wanawake ambao wametoka kujifungua muda mfupi, au ambao wananyonyesha.

- Kuvimba yaani inflammation

Kuna ushahidi unaonyesha kuwa hedhi huongeza unyeti wa ngozi(skin sensitivity),

Utafiti wa mwaka wa 1991 uligundua kuwa wanawake katika siku ya kwanza ya mzunguko wao wa hedhi walikuwa na uwezekano mkubwa wa kupata mwasho wa ngozi kuliko ilivyokuwa siku za baadaye katika mzunguko wao,

Na hii ilitokana na kuvimba kwenye ngozi,hali ambayo hupelekea pia  kuwashwa ukeni kabla ya hedhi.

- Period products, hapa tunazungumzia vitu ambavyo unavyovitumia ukiwa karibu na hedhi au ukiwa kwenye hedhi kama vile nguo za ndani, pedi au taulo za kike n.k

Vitu hivi pia huweza kuchangia uwepo wa tatizo la kuwashwa ukeni kabla ya hedhi.

Matumizi ya baadhi ya Visodo(Tampons) huweza kufyoza vilainishi asilia ukeni(natural vaginal lubrication) na kusababisha hali ya Ukavu ukeni kisha kuongeza hatari ya kupata tatizo la kuwashwa ukeni kabla ya hedhi,

Hivo hivo kwa baadhi ya nguo za ndani,matumizi ya baadhi ya sabuni n.k huweza kusababisha hali hii ya kuwashwa ukeni kabla ya hedhi,

na wakati mwingine kuleta allergic reaction ya ngozi kwa baadhi ya Wanawake,kisha kupelekea miwasho ukeni.

- Maambukizi ya magonjwa kama vile Fangasi sehemu za Siri(Yeast infection),

Hii pia huweza kupelekea Mwanamke kupata tatizo la kuwashwa ukeni kabla ya hedhi.

- Tatizo la Cyclic vulvovaginitis, ambalo huhusisha maambukizi ya muda mrefu ambayo hutokea tena kabla au wakati wa kipindi cha Hedhi.

Mwanamke mwenye tatizo la Cyclic vulvovaginitis huweza kupatwa na dalili kama hizi;

• Kuhisi hali ya kuungua ukeni,kuuma,
• kupatwa na miwasho ukeni au kuhisi hali ya kuchomwa chomwa kabla ya kuanza hedhi
• Au kuwashwa ukeni kabla ya hedhi

- Tatizo la Bacterial Vaginosis, ambapo huhusisha maambukizi ya bacteria Ukeni,

Haya ni maambukizi ambayo hutokea sana kwa Wanawake wenye umri kuanzia miaka 15-44,

Wanawake wenye tatizo hili hupatwa na hali ya kutoa harufu kama shombo la samaki ukeni(strong fishy odor), hasa baada ya kufanya mapenzi,

Lakini pia huweza kupata dalili zingine kama vile;

• kutokwa na uchafu mwembamba wenye rangi nyeupe au Kijivu,
• kupata maumivu wakati wa tendo,
• kuhisi hali ya kuungua
• pamoja na kuwashwa ukeni.

- Magonjwa ya Zinaa(Sexually transmitted infections) kama vile kisonono(gonorrhea) huweza kusababisha pia hali hii ya kuwashwa ukeni,pamoja na kutokwa na uchafu wenye harufu.

Maambukizi haya huwa hayazidi kuwa mabaya kabla au wakati wa kipindi cha hedhi. Walakini, watu wengine wanaweza kugundua dalili kwa mara ya kwanza kabla ya kipindi cha hedhi kuanza.

MATIBABU YA TATIZO HILI La kuwashwa ukeni kabla ya hedhi

Kama nilivyokwisha kueleza baadhi ya Sababu za tatizo hili la kuwashwa Ukeni kabla ya hedhi, hata Matibabu yake yatategemea chanzo husika cha tatizo hili, hivo hakuna Tiba moja maalumu(specific treatment) kwa tatizo hili.

FAQs: Maswali ambayo huulizwa mara kwa mara

Je, kuwashwa ukeni kabla ya hedhi husababishwa na nini?

Zipo sababu mbali mbali zinazopelekea tatizo la Mwanamke kuwashwa ukeni kabla ya hedhi, na Sababu hizo ni Pamoja na;

Tatizo la ukavu ukeni yaani Vaginal dryness,Kuvimba yaani inflammation,Maambukizi ya magonjwa kama vile Fangasi sehemu za Siri(Yeast infection) n.k

Hitimisho

Tatizo la kuwashwa ukeni kabla ya hedhi ni tatizo ambalo huweza kumpata mwanamke yoyote,

Na Zipo sababu mbali mbali zinazopelekea tatizo la Mwanamke kuwashwa ukeni kabla ya hedhi, na Sababu hizo ni Pamoja na;

Tatizo la ukavu ukeni yaani Vaginal dryness,Kuvimba yaani inflammation,Maambukizi ya magonjwa kama vile Fangasi sehemu za Siri(Yeast infection) n.k

Kama una tatizo hili la kuwashwa ukeni kabla ya hedhi,hakikisha unaongea na wataalam wa afya ili kupata Msaada Zaidi.

KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.

 TATIZO LA KUPATA HEDHI KIDOGO(chanzo chake)

Tatizo la mwanamke kupata hedhi ndogo sana(light period) au matone matone na wakati mwingine kutokutoka kabsa husababishwa na nini? Soma hapa baadhi ya sababu za tatizo hili

1. Matumizi ya baadhi ya njia za uzazi wa mpango hasa zile zenye vichocheo ndani yake(hormonal birth control),

Tatizo la kupata hedhi ndogo,matone matone au kutokupata kabsa huweza kutokea baada ya kutumia njia za uzazi wa mpango zenye vichocheo,kwani husababisha mabadiliko makubwa kwenye vichocheo mwilini

2. Tatizo la Mwanamke kushindwa kutoa yai(Anovulation) au tatizo la Ovaries kutokufanya kazi vizuri hasa mwanamke akikaribia ukomo wa hedhi(menopause).

3. Tatizo la Mwanamke kuwa na uzito mdogo sana wa Mwili(underweight) au Mwanamke kupungua uzito wake wa Mwili kwa kasi sana,

hii huweza kusababisha period kuanza kutoka kidogo sana na wakati mwingine kuacha kabsa kutoka.

Chanzo: Mabadiliko haya ya uzito wa mwili husababisha kiwango cha mafuta mwilini(Body fat level) kuwa kidogo sana hali ambayo huweza kuathiri utokaji wa yai(ovulation) na wakati mwingine yai kutokutoka kabsa.

4. Kufanya mazoezi kupita kiasi(Excessive exercise) pamoja na kuwa na matatizo kwenye ulaji wako(eating disorder), vyote hivi huweza kuchangia uwepo wa tatizo hili

5. Ujauzito, Kwa kawaida kipindi cha Ujauzito period(hedhi) huacha kabsa kutoka, Lakini Mwanamke huweza kuendelea kuona vidamu damu(light period) wakati mtoto akijishikiza kwenye mji wa mimba yaani kwa kitaalam hujulikana kama implantation bleeding

6. Tatizo la Msongo wa Mawazo au STRESS, Fahamu kwamba ukiwa na Stress mzunguko wako wa hedhi unaweza kubadilika kabsa, na moja ya mabadiliko ambayo unaweza kuyapata ni pamoja na hedhi kuacha kabsa kutoka au kutoka kidogo sana.

Ukiwa na stress mara kwa mara na kwa muda mrefu, huweza kuleta mabadiliko kwenye vichocheo mwilini(hormones changes) hali ambayo huweza kuathiri mzunguko wako wa hedhi.

7. Matatizo mengine ya kiafya(Medical conditions) kama vile;

- thyroid dysfunction

- polycystic ovary syndrome (PCOS)

- perimenopause

- Cushing’s syndrome N.K

KWA USHAURI ZAIDI,ELIMU AU TIBA TUWASILIANE KWA NAMBA +255758286584.

Majadiliano Kuhusu Hedhi: Kuvunja Ungo na Kuongeza Uelewa

Hedhi ni sehemu muhimu ya maisha ya kila mwanamke, lakini mara nyingi huzungumziwa kimya kimya au hata kwa aibu katika jamii nyingi,

Kwa kuvunja ukimya huu, tunaweza kuongeza uelewa na kukuza mazungumzo yenye afya kuhusu hedhi.

Hapa, tunachunguza mada kadhaa kuhusu hedhi:

Tamaduni na Imani Kuhusu Hedhi:

Jinsi tamaduni na imani za kijamii zinavyoathiri mtazamo wa jamii kuhusu hedhi.

Kuvunja ukimya au aibu na kuleta uelewa kuhusu tamaduni zinazohusiana na hedhi.

Elimu na Rasilimali:

Umuhimu wa kutoa elimu kuhusu hedhi mashuleni na kwa jamii.

Kuongeza upatikanaji wa vifaa vya kujistiri na huduma za afya wakati wa hedhi.

Mabadiliko ya Hormoni na Afya ya Wanawake:

Kuelewa mabadiliko ya kisaikolojia na kibaolojia yanayotokea wakati wa mzunguko wa hedhi.

Kuimarisha uelewa wa jinsi mabadiliko haya yanavyoathiri afya ya wanawake.

Hedhi na Haki za Wanawake:

Kujadili jinsi kutokuwepo kwa vifaa vya kujistiri vya bei nafuu kunavyoathiri haki za wanawake.

Kupigania haki za wanawake kuhusiana na hedhi, ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa elimu na huduma za afya.

Hedhi na Mazingira:

Kuimarisha uelewa wa athari za bidhaa za hedhi kwa mazingira.

Kujadili suluhisho endelevu kama vile matumizi ya bidhaa zisizo na plastiki.n.k

Endometriosis na Matatizo Mengine ya Menstrual:

Kutoa ufahamu kuhusu matatizo ya kiafya yanayohusiana na hedhi kama vile endometriosis.

Kuhamasisha utafiti zaidi na upatikanaji wa matibabu kwa wanawake wenye matatizo haya.

Hedhi na Ushiriki wa Jamii:

Kuongeza uelewa kuhusu jinsi mazingira ya kazi na shule yanavyoweza kuwa na athari kwa wanawake wakati wa hedhi.

Kupigania sera zinazohakikisha mazingira yanayostahili kwa wanawake wakati wa hedhi.

Kupitia majadiliano na elimu, tunaweza kuvunja vizuizi na ukimya kuhusu hedhi na kuunda jamii zenye uelewa na kusaidiana katika kipindi hiki muhimu cha maisha ya wanawake.

Fahamu Mambo haya Muhimu kwenye Hedhi

Je unafahamu inakadiriwa kuwa, mwanamke hupata hedhi wastani wa mara 400 katika maisha yake?

Pia, neno linalotumika sana kuwakilisha hedhi ni “period”, neno hili lilianza kutumika kwa mara ya kwanza kwenye miaka ya 1822 likimaanisha tukio linalotokea ndani ya muda fulani au linalojirudia baada ya muda fulani.

Leo hii tuangalie mambo mengine 5 muhimu kuyajua kuhusiana na hedhi.

1. Kwa wastani, mwanamke huanza kupata hedhi yake ya kwanza kabisa akiwa na umri wa miaka 12.

2. Mzunguko wa siku za hedhi huwa kati ya siku 21 hadi 35. Ingawa wengi huwa na mzunguko wa siku 28, lakini kuzidi wiki moja au kuwahi kwa wiki moja ni kitu cha kawaida.

3. Mwanamke huzaliwa na mayai milioni 1 hadi 2. Mayai haya, mengi hufa jinsi mwanamke anavyoendelea kuishi na ni mayai 400 tu ndiyo hukadiriwa kufika hatua ya ukomavu tayari kwa uchavushwaji.

4. Msichana anaweza kupata ujauzito kabla ya kuanza hedhi yake ya kwanza. Hii ni kwa sababu, yai huanza kukomaa kabla ya kuona hedhi yake ya kwanza, hivyo kama atashiriki tendo bila kinga, kuna uwezekano wa kupata ujauzito.

5. Wanawake wengi hufikia ukomo wa kupoata hedhi (menopause) wakiwa na umri wa miaka 48 hadi 55.